कुरा समाजवादको, काम पुँजीवादी

कुनै पनि मुलुकको नेतृत्व सबल, स्थिर र दूरदर्शी नभए मुलुक र नागरिकले धेरै दुःख पाउँछन् । त्यस्तै नियति भोगिरहेको छ, नेपालले ।

नेपालमा अनेक विचार, दर्शन र आदर्शका राजनीतिक दल छन् । सबैले देश र जनताको पक्षमा व्यापक काम गरेको र गर्ने बताइरहेका छन् । तर समाजवादी एवम् जनवादी नीतिसँगै कार्यक्रम, योजना र कार्यान्वयन नहुँदा देशले समृद्धिको दिशा पकड्न सकेको छैन ।

आज देशमा जे भइरहेको छ, त्यसको वस्तुष्टि समीक्षा जरुरी छ । हामीले सधैं नेता वा नेतृत्वलाई दोष दिइरहेका छौं । तर, ती नेता निर्माण गर्ने जनताले नै हो । जनता नै स्थिर छैनौं । त्यसको परिणाम देशको राजनीति पनि स्थिर हुन सकेको छैन ।
२००४ सालयता धेरै वटा व्यवस्था परिवर्तन भयो ।

क्रान्तिको माध्यमबाट राणाकालपछि प्रजातन्त्र आयो । २०४६ सालमा बहुदल आयो । २०६२–६३ सालको जनआन्दोलनको बलमा देशमा गणतन्त्र आयो । संविधानसभाबाट संविधान पनि बन्यो । तर पनि राजनीति स्थिर हुन सकेन । देश विकासको मार्गमा अघि बढ्न सकेन । अब सोच्नुपर्ने बेला आएको छ कि, खास समस्या के हो ? नेता, नीति वा नेतृत्व कि व्यवस्था वा प्रणालीमै खोट छ ? विश्लेषण गर्न आवश्यक छ ।

कतिपय अवस्थामा परिवर्तनलाई स्वकार्नसमेत कठिन भएको पाइन्छ । यो परिस्थितिबीच केही गम्भीर र ज्वलन्त राजनीतिक विषयउपर बहस, छलफल र समीक्षा जरुरी छ ।

पुँजीवादी व्यवस्था भएका शक्तिशाली भनिने देशमा पनि धनी र गरिबबीचको खाडल झन् बढ्दैछ । जात, धर्म, रंग, लिंगका आधारमा विभेद छ । विभेदले वर्ग निर्माणलाई सघाइरहेको छ ।

थोरबहुत समाजवादी अभ्यास गरेका मुलुकका नागरिक तुलनात्मक रुपमा सुखी र खुसी छन् । जहाँ राजनीति स्थिर र नेतृत्वले सही नीति लिएका छन् । समाजवाद उन्मुख समाजमा वर्गीय विभेद कम हुने गरी शासन प्रणाली सञ्चालन भएको हुन्छ । जहाँ राष्ट्र , राज्य, देश र प्रान्तको साझा विकास नै सरकारको एक मात्र उद्देश्य हुन्छ । व्यक्ति र समूह कमजोर हुन्छन् र राज्य महत्वाकांक्षी ।

नेपालको अहिलेको अभ्यास उल्लेखित विषयसँग मेल खाँदैनन्, अर्थात् नेपालमा समाजवादी अभ्यास हुनै सकेको छैन । जसकारण हामीमा विभेद र वर्गाको खाडल बढ्दो छ, राजनीति अस्थिर छ, सरकारभन्दा जनता कमजोर छन् ।

तुलनात्मक रुपमा अहिलेको सरकार परिवर्तनकारी छ । तर, पाँच वर्ष चलाउन म्यान्डेट पाएको अहिलेको सरकारलाई हटाउन अनेक चलखेल भइरेका छन् । यो नेपाल र नेपालीका लागि दलुर्भाग्यपूर्ण सत्य हो ।

अब हामीले विगतबाट पाठ सिकेर अबल, स्थिर दूरदर्शी सरकार बनाउनु पर्छ, भएकोलाई टिकाउन र चल्न दिनुपर्छ ।
अबको यात्रा समाजवादको नै हो भने जनताले आफ्नो सरकार चयन गर्ने लोकतान्त्रिक प्रक्रियालाई स्वीकार गर्नै पर्छ । जनताले चुनेर पाँच वर्ष चलाउन पठाएको सरकारविरुद्ध बीचैमा अनेक चलखेल हुनु गलत छ ।