माओवादीलाई ‘होच्याउने’टिप्पणीमा प्रचण्ड-बाबुरामको संयुक्त प्रतिवाद

काठमाडौं । प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवालाई विश्वासको मत दिने प्रयोजनका लागि आइतबार दोस्रो पटक बसेको प्रतिधिसभाको बैठकको शुरुमै दलीय प्रतिनिधिका रुपमा एमाले प्रवक्ता प्रदीप ज्ञवालीले आफ्ना भनाइ राख्ने मौका पाए ।

आफ्नो सम्बोधनका क्रममा ज्ञवालीको माओवादी लक्षित एउटा टिप्पणीले माओवादी र पूर्व माओवादीहरुको चित्त दुखेको पाइयो । माओवादी सशस्त्र जनयुद्धसँगै हाँकेका तर पछिल्लो समय छुट्टिएका पुष्पकमल दाहाल ‘प्रचण्ड’ र बाबुराम भट्टराईले यसको संयुक्त प्रतिवाद गरे । संविधान निर्माण यताका मुद्दामा प्रचण्ड-बाबुराम अलग भए पनि माओवादी जनयुद्धको प्रतिरक्षा गर्ने मामिलामा एकै ठाउँमा देखिए ।

देउवाको प्रस्तावमाथि प्रतिनिधिसभामा भएको छलफलमा ज्ञवालीले ‘युद्ध जित्न नसकेर हारेर आएर लोकतन्त्र मानेका होइनौं’ भन्दै माओवादीप्रति व्यंग्य कसे । यसले आफ्नो चित्त दुःखेको प्रचण्डले भन्दै त्यसको प्रतिवाद गरे ।

यसले आफू र र शान्ति सम्झौताका सहयात्री सबैलाई चित्त दुख्ने कुरा भएको भन्दै ज्ञवाली लक्षित भनाइ राखे । उनले भने, ‘तपाईं एमालेको ती नै नेतामध्ये होइन, जो माओवादी आन्दोलनका नेताहरुसँग संविधानसभा गणतन्त्रमा सहमति गरौं भन्ने तपाईंहरु नै होइन ? तपाईं पनि हुनुहुन्थ्यो नि एकचोटि युद्धमा । टाउको काट्नेमा तपाईं हुनुहुन्नथ्यो र ?’

प्रचण्डले एमाले नेता ज्ञवालीर्ला शान्ति सम्झौता गलत थियो भन्न खोजेको हो भनेर प्रश्न पनि गरे । ‘हामीले हारेको, तपाईंहरुले जितेको हो ? यसले नेपालको शान्ति प्रक्रियालाई दिगो बनाउँछ ?’

उनले एमाले अध्यक्ष केपी शर्मा ओलीतर्फ संकेत गर्दै माओवादी आन्दोलन विभाजित भएको छ, यसलाई मिचिदिए हुन्छ भन्ने ठानेको भए हलुका नसोच्न आग्रह गरे । उनले माओवादीलाई आगोसँग तुलना गर्दे नखेल्न पनि चेतावनी दिए। प्रचण्डले भने, ‘आगोसँग खेल्ने कुरा राम्रो होइन, कति राम्रोसँग यो आगोलाई इनर्जीमा रुपान्तरणतिर ल्याइएको छ । यसलाई हेप्न थाल्नुभयो भने आगो फेरि सल्किनसक्छ । त्यो बुद्धितिर कोही पनि नजाऔं ।’

बाबुरामले पनि ज्ञवालीको भनाइको उसै गरि प्रतिवाद गरे । माओवादी जनयुद्धमा भूइँ तहका मान्छेहरु होमिएर आफ्नो अधिकारका निम्ति ज्यान फालेको भन्दै तीनको त्याग र बलिदानलाई न्युनिकरण गर्न गर्न नमिल्ने बताए। उने भने, ‘दश बर्सीय जनयुद्ध त्यो एउटा महान उथलपुथ थियो। अहिले अपराधीकरण गर्न जुन खोज्नुहुन्छ । कमरेड प्रचण्ड अलि भावावेगमा आउनुभयो, हामी त रगत संगसँगै बगाएर आएका मान्छेहरु । हामीलाई त थाहा छ नि त्यसभित्रको पीडा । नेपाली जनातले, भूइँ तहमा भएका जनताहरु, महिलाहरु, जनजातीहर, पिछडिएका जनताहरु, किसानहरु कसरी होमिएर आफ्नो अधिकारका निम्ति ज्यान फालेका थिए । तीनको त्याग र बलिदानलाई न्युनिकरण गर्न मिल्छ ?’

माओवादी विद्रोह लोकतन्त्रलाई पूर्णता दिने अभियानको कडी भएको भन्दै उनले भने, ‘त्यो विद्रोह हुँदैनथ्यो भने, नेपाली समाजमा आर्थिक, समाजिक परिवर्तन आउँदैन्थ्यो भने संघीय लोकतान्त्रिक गणतन्त्र आउथ्यो ? संविधानसभाबाट संविधान बन्थ्यो ?’

भट्टराइले आफूहरुले हार्न पनि नहारेको र पुरै जित्न पनि नजितेको बताए। ‘तर, फेरि जनयुद्ध एक्लैले सक्दैन्थ्यो, हुँदैन्थ्यो,’ उलने भने, ‘ त्यही आत्मसाथ गरेर आउनुहोस् मिलेर जाऊ भनेर एउटा विन्दूमा पुगेपछि हामीले नै पहल गरेको हो त्यतिबेला । यो भ्रममा कोही पनि पर्नु भएन- माओवादी नसकेर आएको हो । माओवादी हारेर आएको हो ? माओवादी सिद्धिन तयार थियो, हामी त मर्न तयार थियौं । तपाईंहरुले नै ५० हजार हाम्रो टाउकामा हाल्नु भएन । हामी त हाँसीहाँसी हिँडेका थियौं । त्यसको अपराधीकरण गर्नु न्यायपूर्ण हुँदैन् ।

र, फेरि माओवादी एक्लैले जित्थ्यो, उत्पात हुन्थ्यो भन्नु पनि गलत हुन्थ्यो ।’