श्रीलंकाविरुद्ध नेपाल : डिफेन्डरले पूरा गरेको टास्क, आयूष घलानको सनसनी

माले । साफ च्याम्पियनसीप अन्तर्गत सोमबार राति भएको नेपाल र श्रीलंकाबीचको म्याच कुनै ‘थ्रिलर’ भन्दा कम थिएन । खेलको सुरुदेखि दवाव श्रीलंकाले बनाइरह्यो, गोल नेपालले गरिरह्यो । अन्तिम क्षणमा पनि के होला भन्ने कौतुहलबीच नेपालले ३–२ को अविस्मरणीय जित निकालेको छ ।

खेल खेल्नुपूर्व कुवेती प्रशिक्षक अब्दुल्लाह अल्मुताइरीले नेपाली डिफेन्डरलाई एउटा ‘टास्क’ दिएका थिए । त्यो थियो– श्रीलंकाली टोलीका तीन प्रभावशाली खेलाडी डिल्लन डि सिल्भा (१० नम्बर जर्सी), मार्विन ह्यामिल्टन (१५ नम्बर जर्सी) र अहमद वासिम राजेक (१४ नम्बर जर्सी) लाई विशेष निगरानीमा राख्ने ।

विदेशमा जन्मिएका यी खेलाडी युरोपेली शैलीमा खेल्ने कारण नेपालका लागि जतिबेला पनि खतरा बन्न सक्थे । स्पेश पाएको खण्डमा लामो तथा सटिक प्रहार गर्नसक्ने उनीहरूको खुबी बंगलादेशविरूद्धको खेलमै नेपाली प्रशिक्षक अल्मुताइरीले ठम्याइसकेका थिए ।

फिफा र्‍याङ्किङमा नेपालभन्दा तल देखिए पनि जर्मनीको बुन्डेसलिगा क्लब ‘वेर्डर ब्रेम्यान’ का पूर्वसहायक प्रशिक्षक आमेर अलाजिककोे प्रशिक्षणमा श्रीलंकाले पछिल्लो समय राम्रो तयारी गरिरहेको थियो । यस विषयका जानकार अल्मुताइरीले यसै कारण श्रीलंकाविरूद्धको खेल अगाडि आइतबार नश्रीलंकाको टिम व्यवस्थापनले नेपाली टोलीको अभ्यास लुकेर नियाल्ने प्रयास गर्दा खेलाडीलाई ‘स्ट्रेचिङ’ मात्र गराएर होटल फर्काए ।

सुजललाई पनि माल्दिभ्सविरूद्धको खेलमा हल्का चोट लागेको थियो । तर, ‘प्लेइङ सेट’ मा नउत्रिएका सुजल ८५ मिनेटपछि अञ्जन बिष्टलाई प्रतिस्थापन गर्दै १० मिनेटका लागि मैदान प्रवेश गरे ।

सोमबारको खेलमा नेपालले ‘प्लेइङ सेट’ मा दुई खेलाडी परिवर्तन गर्‍यो, राष्ट्रिय टोलीका नियमित डिफेन्डर दिनेश राजवंशी र मिडफिल्डर सुजल श्रेष्ठको रूपमा । माल्दिभ्सविरूद्ध पहेँलो कार्ड पाएका दिनेशलाई दोस्रो खेलमा विश्राम दिने निर्णय भारतविरूद्ध तेस्रो खेललाई मध्यनजर राखेर गरिएको थियो । दिनेश पछिल्लो समय नेपाली डिफेन्सका खम्बा मानिन्छन् भने प्रशिक्षक अल्मुताइरी प्रतियोगिताको सबैभन्दा बलियो टोली भारतविरूद्ध कुनै किसिमको जोखिम उठाउन चाहिरहेका छैनन् ।

सुजललाई पनि माल्दिभ्सविरूद्धको खेलमा हल्का चोट लागेको थियो । तर, ‘प्लेइङ सेट’ मा नउत्रिएका सुजल ८५ मिनेटपछि अञ्जन बिष्टलाई प्रतिस्थापन गर्दै १० मिनेटका लागि मैदान प्रवेश गरे ।

बलियो माल्दिभ्सलाई पहिलो खेलमै १–० ले पराजित गरेपछि उच्च मनोबलका साथ मैदानमा प्रवेश गरेको नेपालले सोमबार स्वभाविक खेल खेल्यो । नेपाली खेलाडीले मैदानमा न ज्यादा उत्तेजना देखाए, न चढेर नै खेले । बंगलादेशसँग पहिलो खेल ०–१ ले गुमाइसकेको अवस्थामा दबाब निश्चय नै श्रीलंकामाथि थियो ।

नेपाली टोली ‘काउन्टर अट्याक’ मा राम्रो भएको तथ्यलाई मनन गरेर होला, पहिलो हाफको ३० मिनेट श्रीलंका सतर्क भएर खेल्यो । यसपछि आक्रमणको धारलाई तिब्र बनाउन खोजेको श्रीलंका त्यतिबेला स्तब्ध भयो, जब नवयुग श्रेष्ठको क्रसमा सुमन लामाले ३३ मिनेटमा गोल गरे । सुमनले डिबक्सभित्र पाएको बललाई श्रीलंकाली गोल पोस्टमा ‘चार्ज’ गर्दा पहिले त पोलको माथिल्लो बिममा लागेर ‘टच लाइन’ लाई छुन सकेको थिएन । त्यसपछि सुमनले आफूले बल ‘चार्ज’ गरेको ठाउँबाट कुद्दै पुनः बललाई हल्का ‘प्लेसिङ’ गरेका थिए ।

हिजोको नतिजामा २२ वर्षअघिको इतिहास दोहोरिएको छ । सन् १९९९ भारतको गोवामा भएको साफ च्याम्पियनसीपमा पनि नेपालले नरेश जोशीको ह्याट्रिक गोलको सहयोगले श्रीलंकालाई ३–२ गोलले नै पराजित गरेको थियो । त्यसयता नेपालले श्रीलंकालाई जित्न सकेको थिएन ।

सुमनको गोलमा नेपालले अग्रता लिएपछि श्रीलंका झन् बढी आक्रामक बनेको थियो । तर, अनन्त तामाङको अगुवाईमा नेपाली डिफेन्डरले श्रीलंकाली अग्रपंक्तिका खेलाडीलाई अवरोध गरिरहे । ४–२–३–१ को ‘फर्मेसन’ मा खेलेको श्रीलंकाका तीन प्रभावशाली विदेशीमूलका मिडफिल्डर डि सिल्भा, मार्विन ह्यामिल्टन र अहमद वासिम राजेकलाई मात्र होइन, एक मात्र स्ट्राइकरको रुपमा खेलेका मोहम्मद सिफनलाई पनि नेपाली डिफेन्डरले बाँधेर राखे । जसका कारण श्रीलंकाले दोस्रो हाफको सुरुमै सिफनलाई परिवर्तन गर्दै मोहमदु फैजललाई भित्र्याउनु परेको थियो । उनले पनि खासै चमत्कार गर्न सकेनन् ।

बंगलादेशविरूद्ध रातो कार्ड पाएका प्रभावशाली डिफेन्डर डक्सन पुस्लास अनुपस्थित हुँदा श्रीलंकाको ‘डिफेन्स लाइन’ कमजोर देखिएको थियो । नेपालविरूद्ध ‘विङ’ बाट आक्रमण गराउने सोच राखेका श्रीलंकाली प्रशिक्षक अलाजिकको रणनीति त्यतिबेला फेल खायो, जब उनले श्रीलंकाको लिग च्याम्पियन क्लब कोलम्बोबाट सेन्टर फरवार्डको भूमिकामा खेल्दै आएका मोहम्मद अकिबलाई डिफेन्डरको रुपमा उतारे ।

नवयुगले उनकै पोजिसनबाट गरेको क्रसमा सुमनले गोल गरेपछि दोस्रो हाफको सुरुवातमा श्रीलंकाले उनलाई पनि परिवर्तन गरेको थियो ।

नेपालका लागि सोमबारको खेलमा सबैभन्दा ठूलो ‘सेन्सेसन’ बने, १७ वर्षिय आयुस घलान । विशाल राईको स्थानमा दोस्रो हाफमा मैदान प्रवेश गरेका यी युवा मिडफिल्डरले पाँच मिनेटभित्रै दिएको पासमा अञ्जन बिष्टले गोल गरेर नेपालको अग्रता दाब्बर बनाए । राष्ट्रिय टोलीबाट अनवरत उत्कृष्ट प्रदर्शन गरिरहेका अञ्जनलाई उनको यही गोलका कारण खेलको ‘म्यान अफ दि म्याच’ पनि घोषित गरियो । यो गोलका अवसर घलानले सिर्जना गरेका थिए ।

राष्ट्रिय टोलीको प्रशिक्षक नियुक्त भएपछि युवा खेलाडीलाई मौका दिने उद्देश्यले अल्मुताइरीले घलानलाई राष्ट्रिय टोलीमा बोलाएका हुन् । आफूमाथि प्रशिक्षकको भरोसा जित्दै घलानले ८६ मिनेटमा आकर्षक गोल पनि गरे । तेज तामाङले दिएको पासमा उनले गोल गरेपछि नेपालको जित निश्चित भएको थियो ।

माल्दिभ्सविरूद्ध निर्णायक गोल गरेका मनिष डाँगीलाई पनि प्रतिस्थापन खेलाडीका रुपमा उतारिएको थियो । नवयुगको ठाउँमा ६५ औं मिनेटमा मैदान प्रवेश गराइएका मनिष २५ मिनेट मात्र मैदानमा रहे । नेपाल जितको नजिक पुगेपछि ९२ औं मिनेटमा नितिन थापालाई ‘डिफेन्सिभ मिडफिल्ड’ को भूमिका जिम्मा लगाउँदै उनी बाहिरिए ।

नेपालले दोस्रो गोल गरेको ६ मिनेटपछि श्रीलंकाले पहिलो गोल फर्कायो । ५७ मिनेटमा डिबक्स वरिपरि घुमिरहेको बललाई ‘क्लियर’ गर्न नसक्दा नेपालले पहिलो गोल खाएको थियो । त्यो गोल इंग्ल्याण्डमा बसेर व्यवसायिक फुटबल खेल्ने मार्विन ह्यामिल्टनले गरेका थिए । उनले डिबक्स बाहिर डि सिल्भाले दिएको पासमा शक्तिशाली प्रहार गरेका थिए । नेपालका गोलकिपर किरण लिम्बुसँग उक्त बललाई रोक्ने कुनै अवसर थिएन ।

हिजोको नतिजामा २२ वर्षअघिको इतिहास दोहोरिएको छ । सन् १९९९ भारतको गोवामा भएको साफ च्याम्पियनसीपमा पनि नेपालले नरेश जोशीको ह्याट्रिक गोलको सहयोगले श्रीलंकालाई ३–२ गोलले नै पराजित गरेको थियो । त्यसयता नेपालले श्रीलंकालाई जित्न सकेको थिएन ।

डि सिल्भा पनि इंग्ल्याण्डको क्विन्स पार्क रेन्जर्सबाट व्यवसायिक फुटबल खेल्छन् । बंगलादेशविरूद्ध पहिलो खेलमा ‘प्लेइङ सेट’ बाहिर बसेका डि सिल्भालाई नेपालविरूद्ध सुरुदेखि नै खेलाउने श्रीलंकाली प्रशिक्षकको रणनीतिले स्पष्ट पार्छ, श्रीलंकाले नेपालविरूद्धको खेललाई कुन रूपमा लिएको थियो भन्ने ।

नेपालले दुई गोलको अग्रता बनाएपछि श्रीलंकालाई ठूलो दवावमा पर्यो । उसले लगातार एकपछि अर्को असफल प्रयास गरिरहे । एउटा निश्चित गोललाई गोलकिपर लिम्बुले पोस्ट माथि पठाइदिए । तर, खल सकिनुभन्दा ठिक अगाडि अतिरिक्त समयमा श्रीलंकाले पेनाल्टी पायो ।

९४ औं मिनेटमा श्रीलंकाले पाएको कर्नर किकमा डिबक्सभित्र गौतम श्रेष्ठको हातमा बल लागेको भन्दै श्रीलंकाली खेलाडीले अपील गरेका थिए । ‘लाइन्सम्यान’ पनि दोधारमा परेको बेला रेफ्रीले श्रीलंकालाई पेनाल्टीको मौका दिए । यद्यपि भिडियो रिप्लेमा गौतमको छातीमा बल लागेको स्पष्ट देखिन्थ्यो । खेल समय थोरै मात्र बाँकी रहेकाले नेपाली खेलाडीले मैदानमा कडा विरोध गरेनन् । यही पेनाल्टीमा डि सिल्भाले गोल गर्दै जितको मार्जिनलाई ३–२ मा छोट्याए । र, अन्तिम क्षणमा फेरि श्रीलंकाको झिनो आशा जाग्यो । एक मिनेटभन्दा कम समय बाँकी हुँदा उसले अर्को गोल थप्न सम्भव भएन । र, नेपाललाई नतिजा सुम्पिन वाध्य भयो ।

हिजोको नतिजामा २२ वर्षअघिको इतिहास दोहोरिएको छ । सन् १९९९ भारतको गोवामा भएको साफ च्याम्पियनसीपमा पनि नेपालले नरेश जोशीको ह्याट्रिक गोलको सहयोगले श्रीलंकालाई ३–२ गोलले नै पराजित गरेको थियो । त्यसयता नेपालले श्रीलंकालाई जित्न सकेको थिएन ।

विगतको तुलनामा नेपाली खेलमा सुधारको थुप्रै लक्षण देखिएका छन् । श्रीलंकाले निकै ‘फिजिकल’ खेल खेलेपनि नेपाली खेलाडीले आफ्नो संयमता नगुमाउनु नै सोमबारको खेलको सकारात्मक पक्ष देखिन्थ्यो । प्रशिक्षक अल्मुताइरीको योजना मुताविक नेपाली डिफेन्डरले श्रीलंकाका तीन स्तरीय खेलाडीलाई चेपेर राखेको अवस्थामा ७ नम्बर जर्सीधारी मिडफिल्डर काभेन्दु इसानले केही प्रभावशाली ‘मुभ’ देखाएका थिए । तर, उनी पनि पूर्णरूपमा नेपालको ‘वाल’ भत्काउन असफल भए । श्रीलंका तिब्र गतिमा खेल्ने भएका हुँदा सोमबारको खेलमा नेपालले बललाई ‘होल्ड’ मा राख्न सकेन । काउन्टर अट्याकका रणनीतिका कारण पनि हुनसक्छ ।

साफ च्याम्पियनसीपको दुईवटा खेल सम्पन्न हुँदा नेपाल प्रतियोगिताको बलियो दावेदारको रूपमा प्रस्तुत भएको छ । दुइ खेलबाट ६ अंक बटुल्दै नेपाल शीर्षस्थानमा छ । विगतमा सेमिफाइनलबाट माथि उठ्न नसकेको नेपालका अगाडि अब भारत र बंगलादेशका रूपमा दुई ठूला चुनौति छन् । यी दुइ चुनौतिमध्ये एकलाई मात्र छिमलेको अवस्थामा नेपाल साफ च्याम्पियनसीपको फाइनलमा प्रवेश गर्नेछ । जुन नेपालका लागि इतिहास रच्ने अवसर बन्न सक्छ ।