माघे संक्रान्तिका लागि चाकु बनाउन व्यस्त टोखाबासी (तस्बिर/भिडियो)

काठमाडौं । काठमाडौंको उत्तरमा पर्ने प्राचीन टोखा सहर चाकुका लागि प्रसिद्ध छ । टोखामा अहिले दर्जनबढी चाकु उद्योग सञ्चालनमा छन् ।

माघे संक्रान्ति नजिकिएसँगै टोखाका चाकु उद्यमीहरुलाई चाकु बनाउन भ्याइनभ्याइ छ । सख्खरलाई पकाएर राम्रोसँग फेटेपछि निर्माण हुने चाकु माघे सक्रान्तिमा खानैपर्ने परिकारको रुपमा प्रख्यात छ ।

शिवपुरी जंगल जलाधारले सिञ्चित पहाडी प्राकृति वातावरण अनुकूल हावापानी रहेको टारिलो भूमी टोखामा प्राचिनकालदेखि नै उखु खेती हुन्थ्यो । उखुको रसबाट सक्खर बनाएर चाकुका लागि कच्चापदार्थ उत्पादन गरिन्थ्यो । जाडो याममा शरीरलाई न्यानो बनाउन चाकु खाने पुरानो संस्कार हो ।

टोखा परम्परागत चाकु संरक्षक समाजभित्र १३ चाकु उद्योग छन् । वर्षको दुई महिना (मंसिर र पुस) मा एउटा उद्योगबाट १ लाख ६५ किलोसम्म चाकु बेच्ने गरेको तथा महिनामा ३ देखि ४ लाखसम्म आम्दानी हुने गरेको टोखा परम्परागत चाकु संरक्षक समाजका अध्यक्ष कृष्ण श्रेष्ठ बताउँछन् ।

उनका अनुसार यो बेला ३ देखि ४ सयजनासम्मले यहाँ रोजगारी बनाउँछन् । एक किलो सामान्य चाकुको १०० देखि १४० रुपैयाँसम्म ,खुवा चाकु सुत्केरी चाकु र स्पेसल चाकु प्रतिकिलोको १८० रुपैयाँ पर्न जाने उनी बताउँछन् ।