लुम्बिनीको मुख्यमन्त्रीमा एमाले, माओवादी, नागरिक उन्मुक्तिको दाबी

रुपन्देही । केन्द्रमा फेरिएको सत्ता समीकरणसँगै लुम्बिनी प्रदेशमा नयाँ सरकार गठनका लागि दलहरूले आन्तरिक तयारी थालेका छन् । केन्द्रमा नेतृत्वको सहमति भए पनि प्रदेश नेतृत्वको छिनोफानो नलागेका कारण यहाँ गठबन्धनमा रहेका तीन दलले मुख्यमन्त्री दाबी गरेका छन् ।

नेकपा एमाले, माओवादी केन्द्र र नागरिक उन्मुक्तिले यहाँको मुख्यमन्त्रीमा दाबी गरेका हुन् । ७ प्रदेशमध्ये यो भन्दा अघि केही ३ प्रदेशमा एमालेले नेतृत्व लिने टुंगो लगाइसकेकाले यहाँ उसले नेतृत्व पाउने सम्भावना भने कम रहेपनि ठूलो दलका हिसाबले पाउनुपर्ने दाबी गरिरहेको छ ।

आइतबार भएको गठबन्धन अनुसार एमाले–माओवादी समीकरणको सरकार बनाउन सहज हुने भए पनि नेतृत्व कसको हुने भन्ने टुंगो नलागेका कारण सबैले आफ्नो तयारी गरेका हुन् ।

८७ जना प्रदेश सभा सदस्य रहेको यो प्रदेशमा बहुमतका लागि ४४ सांसद आवश्यक पर्छ । अहिले केन्द्रमा रहेको गठबन्धनमा यहाँ भएका सांसदहरूको संख्या ५२ पुगेको छ ।

यसैगरी स्वतन्त्र रूपमा जितेका ३ जना पनि माओवादीबाटै विद्रोह गरेर जितेकाले उनीहरूको पनि भागबन्डा पुगेसम्म यही सरकारलाई नै समर्थन हुनेछ । ३ जनाले पनि सरकारलाई समर्थन गरेमा एमाले माओवादी समीकरणको नयाँ सरकार गठनका लागि ५५ जना सांसद पुग्नेछन् ।

प्रदेशमा एमाले सबैभन्दा ठूलो दल हो । उसका २९ सांसद छन् भने दोस्रो ठूलो दल नेपाली कांग्रेसका २७ सांसद छन् । माओवादी केन्द्रका ९, जनता समाजवादी पार्टीका ३ राप्रपा ४ नागरिक उन्मुक्ति ४ र जनमत पार्टीका ३ तथा स्वतन्त्र ३ जना छन् । नेकपा एस र जनमोर्चासँग एक एक सांसद छन् ।

केन्द्रको गठबन्धन प्रदेशमा नै रहने भए पनि कांग्रसले सरकार बनाउन असम्भव छ । कांग्रेससँग रहेका २७, लोसपाका ३, नेकपा एसका १ र जनमोर्चाका १ गरी ३२ सांसद मात्र साथमा रहनेछन् ।

नेकपा एमालेका प्रदेश अध्यक्ष राधाकृष्ण कँडेलले केन्द्रमा भएको गठबन्धन अनुसार नै प्रदेशमा समीकरण बन्ने र सोही अनुसारको सहमतिमा अगाडि बढ्ने बताए ।

‘यहाँको ठूलो दलको हिसाबले नेतृत्व स्वभाविकरुपमै हामीले पाउने कुरा रहन्छ तर केन्द्रबाट हुने सहमतिलाई त पालना गर्नैपर्यो नि’, उनले भने ‘अब तत्काल बैठक बसेर दलको नेता चयन गर्ने र गठबन्धनको तयारीमा लाग्ने छौं, पार्टीभित्र अहिलेसम्म ४ जनाले दलको नेता दाबी गर्नुभएको छ उहाँहरुभित्रैबाट चयन हुन्छ, केही दिनमै तर मिति तोकेका छैनौं ।’

नेकपा माओवादी केन्द्रका नेता तथा सांसद तुलाराम घर्ती वसन्तले केन्द्रमा भएको सहमति अनुसार नै नयाँ समीकरण बन्ने र यहाँको नेतृत्व माओवादीले दाबी गर्ने बताए । केन्द्रमा माओवादीले यो प्रदेश नेतृत्वको दाबी गरेको छ ।

त्यसैगरी केन्द्रमा सहमति जनाउँदा सुदूरपश्चिम र लुम्बिनीमध्ये एक सरकारको नेतृत्व दाबी गरेको नागरिक उन्मुक्तिले यो प्रदेशमा नेतृत्वको दाबी गरेको सो पार्टीका प्रवक्ता दामोदर पण्डितले बताएका छन् ।

लुम्बिनीमा ४ सांसद रहेको उन्मुक्तिले दाबी गरेपनि यहाँको नेतृत्व पाउने सम्भावना कम रहेको नयाँ गठबन्धनमा रहेका दलहरूको तर्क रहेको छ ।

लुम्बिनीमा एमालेबाट दलको नेतामा लीला गिरी, चेतनारायण आचार्य, भूमिश्वर ढकाल, भोजप्रसाद श्रेष्ठले दाबी गरेका छन् । उनीहरू चारै जना यसअघि सांसद तथा गिरी,आचार्य र श्रेष्ठ पूर्वमन्त्री हुन् भने ढकाल पनि यसअघिका प्रमुख सचेतक हुन् ।

माओवादीबाट जोखबहादुर महरा दलको नेता हुने निश्चितजस्तै भए पनि अझै टुंगो भने लागेको छैन । रोल्पाबाट निर्वाचित भएका उनी पार्टीका सिनियर नेता भएकाले अरूले दाबी गरेका छैनन् ।

जम्मा ८७ सांसद

बहुमत पुर्याउन आवश्यक संख्या ४४

एमाले २९

माओवादी ९

नागरिक उन्मुक्ति ४

राप्रपा ४

जनमत ३

जसपा ३

स्वतन्त्र ३