कवि सुरज आचार्य ‘द मेटाफोरिकल’का बागबजारमाथि लेखिएका तीन कविता

काठमाडाैं । कवि सुरज आचार्य ‘द मेटाफोरिकल’ पेशाले प्राध्यापन गर्छन् । विशेष गरी कविता र गजल लेख्छन् । वामपन्थी धारका गुल्मीका आचार्यका कविताहरू प्रगतिशील विचारधारा हुन्छन् ।

एक कविता सङ्ग्रह र गजल सङ्ग्रहको अन्तिम तयारीमा रहेका उनै आचार्यको बागबजारमाथि लेखिएका तीन कविता प्रस्तुत गरेका छौँ ।

‘बदनाम छ बागबजार कीर्तिपुरमा’

एक दिन घुम्दै फिर्दै आइपुग्यो बागबजार कीर्तिपुरमा ।

आन्दोलन, राजनीति, विचार, दर्शन र गलफत्तीको ठेकेदारीबाट धेरै टाढा ।

जहाँ शान्त, स्निग्ध, मौन, अटल, निश्चल बनेर जो नियाली रहेछ काठमाडौंको कर्कश ध्वनि कीर्तिपुर ।

यहाँ विचार, दर्शन, राजनीति, विज्ञान रणनीति र तर्कका ठाउँमा रहर, चाहाना, इच्छा, आकाङ्क्षा, भावना र अनुभूतिले स्थान पाएको देख्दा ।

उसको वैज्ञानिक समाजवाद अल्पमतमा पर्ने डरले ।

आवाज ठूलो गरेर भन्यो तपाईँलाई बोल्न वर्जित छ ।

घोषणा गर्‍यो म भनेकै आन्दोलन हो आन्दोलन भनेकै म हु ।

यहाँ समाजवादको ढल छताछुल्ल भएर ह्वास्स नगन्हाएका कारण उसले मार्क्स लगायो ।

जो कालो थियो वा सेतो जर्मन थियो वा इटालियन कीर्तिपुरले याद गरेन ।

मान्छेका संवेदनालाई नियाल्न नसकेका कारण उसले चस्मा लगायो ।

जो रसियन थियो वा चाइनिज कीर्तिपुरले याद गरेन ।

चिया गफमा उसले चिया पिएन, आफ्नो लागि कफी अर्डर गर्‍यो जुन अमेरिकी ब्रान्डको अमेरिकानो थियो यो कुरा कीर्तिपुरलाई भलिभात्ती याद छ ।

कीर्तिपुरले आतिथ्यमा समर्पित गरेको रोटी खाएन बागबजारले पिज्जा लन्च गर्‍यो ।

यसरी आफूलाई सभ्य, सहरिया, सम्भ्रान्त र समाजवादी भएको ठहरायो ।

विश्वविद्यालयका सदियौँ लामा साधना, समालोचना, मेहनत, अनुसन्धान र डिग्रीहरू बागबजारलाई बुर्जुवा शिक्षाका उपयोगहीन कागजी खोस्टा लाग्छन् ।

जसले युनिभर्सिटी देखेको छैन उसलाई युनिभर्सिटी बेरोजगार उत्पादनको अखडा लाग्छ ।

सोझो कीर्तिपुर हेरिरह्यो तमासा ।

नियाली रह्यो सहरिया सभ्यता ।

अनुभूत गर्‍यो समाजवादी गुदी ।

बागबजारलाई हीनताबोध भयो कीर्तिपुर आउनुको ।

तैपनि सहानुभूति स्वरूप, वैज्ञानिक समाजवादको कुम्भ मेलामा सहभागी हुनुपर्ने गृहकार्य सुम्पेर फर्कियो बागबजार आफ्नै लयमा ।

त्यसै दिनदेखि बदनाम छ बागबजार कीर्तिपुरमा ।

‘बागबजार’

काठमाडौदेखि दूर दराजका आम मानिसलाई लाग्दो हो।

बाघको मुखौटो पहिरिएका डमीहरूको बजार ।

अथवा जिउँदा जाग्दा पाटे बाघहरूको चिडियाघर ।

वा लाग्दो हो बाघका छाला नङ्ग्रा दाह्रा खप्पर पाइने ठाउँ ।

यहाँ जिउँदा बाघहरूको हुङ्कार होइन अघाएका समाजवादी सम्भ्रान्तहरूको डकार सुन्न पाइन्छ । ढ्याऊ…

मार्क्स नपढेकोमा तपाईँलाई मान्छे स्वीकारिने छैन ।

बागबजारका गल्लीहरूबाट गुज्रिँदै गर्दा तपाईँले समाउनु पर्ने छ गोर्कीको कुनै उपन्यास ।

१८ औँ शताब्दीका नाराहरू घोकेर फलाक्न सकेकोमा तपाईँ विद्वान् कहलाउनु हुनेछ ।

तपाईँले घोषणापत्र नपढेकोमा हुर्मत लिइने छ तपाईँको ।

बागबजारका ढलहरूमा जन्मन्छ समाजवाद ।

टुकुचा पुग्दा नपुग्दै वैज्ञानिक सिङ हालेर जवान बन्छ । मिसिन्छ बाग्मतीमा र प्रदूषित गरिरहन्छ सारा काठमाडौं ।

बागबजार हुनेखाने, काठमाडौंमा घर हुने, अथवा बाउले कमाइदिएको सम्पत्तिमा रजाइँ गर्नेहरूको रच्छ्यान हो ।
उनीहरूकै बसिबियालो गर्ने चौतारी हो ।

जहाँ मञ्चन भइरहेछ समाजवाद शीर्षकको एउटा नाटक ढोङ्ग गरिरहेछन् कथित कम्युनिस्टहरू ताली पिटी रहेछौं हामी सोझा फगत दर्शकहरू ।

यहाँ अनन्तदेखि बाचिरहन्छन् त केवल उनीहरूका विचार, सिद्धान्त, दर्शन, कार्यदिशा, रणनीति र योजना ।

हरेक दिन आत्महत्या गरिरहेछन् । युवाहरूका जोश, जाँगर, उत्साह, सपना, सम्भावना, जीवन, जवानी, उमेर र अनेक सिङ्गा मानवहरू ।

अनि मलाई ह्वास्स गनाउन थाल्छ समाजवाद टुकुचा नजिकै थुपारिएको कुहिएर सडेगलेको फोहोरको डङ्गुरमाथी राज गरिरहेछ अनन्तदेखि अनन्तसम्म जसलाई समाजवाद भनिन्छ ।

‘बागबजारदेखि बागबजारसम्म’

हतारमा छु ।

म त समाजवादको व्यापारी सबेरै पुग्नु छ बागबजार ।

ल आर आर शङ्करदेव पिके क्याम्पस हुँदै भाउजूको चिया पसल, शान्ति बाटिका, जागरण पुस्तक पसल हुँदै दोबिल्ला पुगेर हेगेल, मार्क्स, एङ्गेल्स, लेलिन, स्तालिन, माओ, फिडेल, चे, र पुष्पलाल बेच्नु छ ।

सहिदहरूका सपना बेच्नु छ ।

उनीहरूको वैचारिकी छाटेरै सम्पन्न गर्नु छ, एउटा समाजवादको अविराम यात्रा बागबजारदेखि बागबजारसम्म ।

म त समाजवादको व्यापारी ।

भुट्नु छ युवाहरूको बुद्धि,

भस्मीभूत बनाउनु छ उसका सुनौला सपना,

बर्बाद बनाउनु छ उसको व्यक्तिगत जिन्दगी,

तर्कवितर्क गरेरै कन्फ्युज गराउनु छ उसको वैचारिकी,

बेच्नु छ समाजवादका नारा,

दिनु छ क्रान्तिका गफ,

अरु नाङ्ला व्यापारीहरूले उछिन्छन् कि भन्ने डर छ मलाई,

म हतारमा छु ।

सम्पन्न गर्नु छ एउटा समाजवादको अविराम यात्रा बागबजारदेखि बागबजारसम्म ।

बोयफ्रेन्ड/गर्लफ्रेन्ड माथिको स्वामित्वलाई लिएर गरिएको लुछालुछ र लछारपछार मिलाउनु छ म आफैले,

महिला अधिकारका बारेमा भाषण दिनु छ सबेरै,

न्याय दिलाउनु पर्ने छ ती तमाम उत्पीडितहरूलाई,

बोलिदिनु पर्ने छ आवाज विहीनहरूको आवाज,

कुनै पुस्तक विमोचनमा बेलैमा पुगेर एक गड्गडाहट ताली पनि बजाइदिनु पर्ने छ,

ओगट्नु छ आफ्नो भागमा परेको एक कप चिया र चार छ पाना बिस्कुट,

फेरि कोही चित्तमिलेको भेटिए त विषय बनाउनु छ अमुक व्यक्तिलाई,

उडाउनु छ उसलाई,

घटाउनु छ पेटको बोसो अलिकति हाँसेरै,

म एक्लो क्रान्तिकारी म एक्लो समाजवादी,

कसरी भ्याउनु जताततै त्यसैले हतारमा छु म ।

सम्पन्न गर्नु छ एउटा समाजवादको अविराम यात्रा बागबजारदेखि बागबजारसम्म ।