कोहलीलाई आउट नदिइएको त्यो बल, शतकका लागि डीआरएस तोडमोड गरिएको आरोप

काठमाडौं । भारतीय ब्याट्सम्यान विराट कोहलीले आफ्नो करिअरको ४९ औं शतक हिजो दक्षिण अफ्रिकाविरुद्ध पूरा गरे, त्यो पनि आफ्नो जन्मदिनमा । उनको यो किर्तिमानी शतक विवादमुक्त भने हुन सकेन ।

भारतीय समर्थकहरुले कोहलीको कोसेढुंगाको खुशीयाली मनाइरहँदा आलोचकले भने यसलाई ‘योजनाबद्ध’ मानेका छन् । उनीहरुको भनाइमा कोहलीले शतक बनाउन नै खेलेका थिए र यसमा प्रविधिको समेत दुरुपयोग भएको छ । खासगरी खेलको २१.१ ओभरमा कोहलीलाई दिइएको नटआउट निर्णयमाथि प्रश्न उठेको हो ।

दक्षिण अफ्रिकाका स्पिनर केशव महाराजले अफ स्टम्पमा फ्याकेको बलमा टर्न हुँदा कोहली पूर्ण रुपले बिट भएका थिए । यद्यपि बलले उनको ब्याटको किनारामा छोएको आशंका थियो । दक्षिण अफ्रिकाका खेलाडीहरुले कट बिहाइन्डका लागि कडा अपिल गरे । तर, अनफिल्ड अम्पायरले दिएनन् । कप्तान तेम्बा वभुमाले तत्काल रिभ्युको माग गरे ।

डीआरएसले विवादास्पद निर्णय दियाे । बलले ब्याटमा लागेको आवाज पनि सुनिएको थियो भने स्लो मोसनमा हेर्दा बल र ब्याटबीच कुनै ग्याप नरहेको देखिन्थ्यो । टेलिभिजन लाइभमा अल्ट्राएज दुई थरि देखाइयो । सुरुमा अल्ट्राएजमा स्पाइक देखिएको थियो । तर, तत्काल त्यो परिवर्तन भएर क्लीन आयो । थर्ड अम्पायरले नटआउट निर्णय दिए । ब्याटले प्याडलाई छोएर आवाज आएको उनको निष्कर्ष थियो ।

ब्याटको किनाराले बललाई छोएको छ कि छैन भनेर हेर्न अल्ट्राएज टेक्नोलोजीको प्रयोग गर्ने गरिएको छ । यो सिंकोमिटरको आधुनिक संस्करण हो । यो प्रविधिले स्टम्पहरुभित्र राखिएको माइक तथा पित र मैदानभरि जडान गरिएका क्यामराहरुको प्रयोग गर्छ । जब बलले ब्याटलाई छुन्छ, त्यसबाट एउटा खास आवाज आउँछ, जुन विकेटभित्रको माइकले पहिचान गर्छ र ट्र्याकिङ स्क्रिनमा देखाउँछ ।

स्टम्पभित्रको माइकले ब्याट र प्याडबाट आउने आवाजको अन्तर छुट्याउने क्षमता राख्छ । जब बल ब्याट नजिक आउँछ, मैदानको विपरीत दिशामा राखिएका क्यामराहरुले त्यसलाई ट्र्याक गर्छन् । माइकभित्रको माइक्रोफोनले बलले ब्याटलाई छोएको आवाजलाई एउटा ओसिलोस्कोपमा पुर्‍याउँछ । ओसिलोस्कोपले ध्वनि शक्तिलाई तरंगमा परिणत गर्छ र यदि छोएको छ भने त्यो स्क्रिनमा देखिन्छ । छोएको छैन भने सीधा रेखामात्रै आउँछ ।

यतिबेला कोहली ३७ रनमा खेलिरहेका थिए भने भारतले दुई विकेट क्षतिमा १२४ रन बनाएको थियो । रन बनाउन कठिन पिचमा कोहलीको विकेट दुवै टीमका लागि महत्वपूर्ण थियो । अर्कोतिर कोहली आफ्नो जन्मदिनमा शतक बनाउन र सचिन तेन्दुलकरको रेकर्ड बराबरी गर्न व्यग्र थिए । अन्ततः डीआरएसले उनलाई जीवनदान दियो । यो जीवनदानपछि दक्षिण अफ्रिकी विकेटकिपर क्वीन्टन डिक र कोहलीबीच नोकझोक पनि भएको थियो ।

यसलाई लिएर थुप्रैले प्रश्न उठाइरहेका छन् । खासगरी पाकिस्तानी मिडियाहरुमा निकै हल्लीखल्ली छ । एक पाकिस्तानी खेल पत्रकारले भनेका छन्, ‘यदि भारतबाहेक अरु देशका खेलाडी थिए भने सहजै आउटको निर्णय दिइने थियो । प्रविधिलाई बीसीसीआईले आफ्नो हातमा लिएको छ र हरेक पटक भारतीयको फेभरमा निर्णय भइरहेको छ ।’

हिजोकै म्याचमा दक्षिण अफ्रिकाका विस्फोटक ब्याट्सम्यान हेनरिच क्लासेनलाई दिइएको आउटको निर्णयमा पनि विवाद भएको छ । १२.६ ओभरमा रवीन्द्र जडेजाले फ्याकेको बललाई स्वीप गर्न खोज्दा क्लासेन बिट भएका थिए । केही भारतीय खेलाडीले आउटको अपिल गरे । तर, अम्पायरले दिएनन् । भारतीय कप्तान रोहित शर्मा स्वयम् विश्वस्त थिएनन् आउट भएकोमा । तर, बलर र विकेटकिपरले दबाब दिएपछि उनी रिभ्यु लिन तयार भए ।

रिभ्युको परिणाम विवादास्पद आएको केही विश्लेषकको भनाइ छ । बल लेग स्टम्पभन्दा थोरै बाहिर बाउन्स भएको थियो । यस्तोमा सामान्यतया अम्पायर कल हुनुपर्थ्याे । त्यसपछि हक आइमा बलले लेग स्टम्पलाई बाहिरबाट छुनसक्ने देखाइयो र क्लासेनलाई आउट दिइयो । क्लासेनले विश्वास गर्न सकेनन् । तर, क्रिजबाट बाहिरिनुको विकल्प थिएन ।

यसअघि भारत र इङ्ग्ल्यान्डको खेलमा पनि इङ्ग्ल्यान्डका जोयरुटलाई विवादास्पद रुपमा आउट दिइएको थियो । अल्ट्राएजमा स्पाइक देखिँदा पनि रुटलाई एलबीडब्लु आउट दिइएको थियो ।