सर्वोच्चले ब्यूँताएको पल शाहको मुद्दा- फैसला उल्टिने सम्भावना कति ?

काठमाडौं । अभिनेता पल शाहको फैसला भइसकेको मुद्दालाई सर्वोच्च अदालतले १० महिनापछि फेरि ब्यूँताइदिएको छ । गत फागुन ११ गते उच्च अदालत पोखराले सुनाएको फैसला फेरि रुजु गर्न सर्वोच्चले अनुमति दिएपछि पल तनावमा परेका छन् ।

नाबालिग गायिका समिक्षा अधिकारीले पल शाहविरुद्ध बलत्कारको मुद्दा दिएकी थिइन् । नवलपुर उच्च अदालतले पललाई बलात्कारमा सफाइ दिँदै यौन दुरुपयोगमा दोषी ठहर गरेको थियो र साढे दुई वर्ष जेल सजाय दिएको थियो । उक्त फैसलाविरुद्ध वादी र प्रतिवादी दुवै पक्षले उच्च अदालतमा पुनरावेदन गरेका थिए ।

दुवैको पुनरावेदनलाई एकै ठाउँमा राखेर फैसला गर्दै उच्चले पललाई पूर्णरुपमा सफाइ दिएको थियो । त्यसपछि जेलमुक्त भएका पल अहिले आफ्नो पेशामा व्यस्त छन् । सामान्य अवस्थामा न्याय प्रशासन ऐन २०७३ अनुसार उच्च अदालतले गरेको फैसलामाथि सर्वोच्च अदालतमा पुनरावेदन लाग्दैन ।

तर, उच्चले गरेको फैसलामा कानूनको व्याख्या सम्बन्धमा गम्भीर त्रुटी भएको तथा सम्मानित सर्वोच्च अदालतबाट प्रतिपादित नजिर/सिद्धान्तको पालना नगरिएको भन्ने लागेमा त्यस्तो मुद्दा दोहोर्याएर हेर्न अनुमति प्रदान गर्न सक्ने अधिकार सोही ऐनले सर्वोच्चलाई दिएको छ ।

सोही प्रावधानअनुसार नेपाल सरकारको तर्फबाट उच्च अदालतको तर्फबाट मुद्दा दोहर्याएर हेर्न अनुमतिका लागि निवेदन दर्ता गरिएको थियो । यसका जानकारी प्रतिवादी पक्षलाई थिएन । अहिले सुष्मलता माथेमा र हरि फुयाँलको संयुक्त इजलासले मुद्दा दोहोर्याएर हेर्न अनुमति प्रदान गरिएको हो ।

अब यो मुद्दा पुनरावेदनको प्रक्रियामा गएको छ । अब सबै छिनोफानो सर्वोच्चले नै गर्छ । मुद्दाको पक्षबाट सरकारी वकिलले र प्रतिवादीबाट पलका कानून व्यवसायीले बहस गर्नेछन् । दुवै पक्षको बहस, प्रमाणहरुको अध्ययन र मूल्यांकन पश्चात सर्वोच्चले फैसला सुनाउने छ ।

पल शाहका वकिल कमलामोहन वाग्ले सर्वोच्चले फैसला दोहोर्याएर हेर्न सर्वोच्चले दिएको आदेशलाई धेरै ‘सिरियस’ मान्नु नपर्ने बताउँछन् । उच्च अदालको फैसला उल्टिने सम्भावना न्यून रहेको उनको जिकिर छ ।

‘कानूनी अधिकारको प्रयोग गरेर सरकारले पुनरावेदनको लागि निवेदन दियो । यो ठूलो विषय होइन । पल शाहले डराउनुपर्ने देख्दिनँ’, उनले भने ।

सर्वोच्चले अब नयाँ प्रमाणहरुको खोजी नगर्ने वाग्ले बताउँछन् । उनको भनाइअनुसार मिसिलमा भएको प्रमाण र विद्यमान नजिर/सिद्दान्तलाई आधार बनाएर सर्वोच्चले सुनवाइ गर्ने हो ।

उनले भने, ‘उच्च अदालतले नै प्रमाणहरुको गहन अध्ययन पश्चात, सर्वोच्चका नजिरहरुसमेत पालना गरेर विवेकपूर्ण फैसला सुनाएको थियो । नवलपुर जिल्ला अदालतले पनि बलात्कार आरोपमा सफाइ दिएका हो । प्रमाण र कागजहरु तीनै हुन् । त्योभन्दा बाहिर गएर प्रमाण बुझ्ने अब हुँदैन । पहिलेकै बकपत्रहरुलाई आधार बनाइन्छ । यो केवल उत्तरपुस्तिका रिटोटलिङ गरेजस्तो हो ।’

वाग्लेको थप भनाइः

सर्वोच्चमा निवेदन परेको छ भन्ने हामीलाई पूर्वजानकारी थिएन । मिडियाबाटै थाहा भएको हो । यद्यपि, सरकारले पुनरावेदनका लागि गरेको आग्रह र सर्वोच्चको आदेश कानूनसम्मत नै भएकाले यसलाई अन्यथा लिएका छैनौं । सर्वोच्चसँग यो अधिकार छ ।

तर, यसलाई सिरियसली लिनुपर्ने र त्यत्रो इस्यू बनाउनुपर्ने देख्दिनँ । भइरहेको प्रमाणलाई सर्वोच्चले आधार बनाउने हो । उच्चले नै प्रमाणको यथेष्ट मूल्यांकन गरेर फैसला गरेको अवस्था छ । अब ड्यू प्रोसेसमा जान्छ । पुनरावेदनको रोहबाट सुनवाइ हुन्छ । तर, फैसलामा तात्विक फरक पर्लाजस्तो लाग्दैन ।

जाहेरिकर्ताले अदालतमा जे बकपत्र गरेकी थिइन् त्यही नै अन्तिम हुन्छ । मुद्दाको फैसलापछि उनले अन्यत्र बोलेका कुराहरुले कुनै अर्थ राख्दैन । त्यसमा अदालतले चासो पनि दिँदैन । उनले अदालतमा उपस्थित भएर मौकामा भनेको भनाइलाई नै सत्य मानिन्छ ।

पल निर्दोष ठहरिने बलियो आधार त जाहेरीकर्ताले नै दिनुभएको छ । घटनाको विषय बाहिर आइसकेपछि र जाहेरी दिनुभन्दा अगाडि उहाँले फेसबुकमा एउटा स्टाटस लेख्नुभएको थियो । उहाँले ‘त्यो दिन हाम्रो बीचमा केही भएको थिएन, साथीभाइले सोधेपछि हो, हामीले गरेका हौं भनेर झुटा बोल्याैं, वास्तवमा तपाईं र मबीच केही भएको होइन भनेर लेख्नुभएको छ । त्यो स्टाटस अहिले पनि हामीसँग सुरक्षित छ । त्यति नै काफी हुन्छ पलजीलाई निर्दोष सावित गर्न । त्यो स्टाटस हामीले पहिल्यै मिसिलमा संलग्न गरेका छौं ।

अब अहिले आएर मैले पल शाहको माया लागेर बयान बयान फेरेको हुँ भन्नुको कुनै तुक छैन । तत्कालीन अवस्थामा नवलपुर जिल्ला अदालतले जे प्रमाण संकलन गर्यो, तीनै प्रमाणको फेरि अध्ययन हुने हो । तर, बहस-सुनवाइ हुन्छ । जाहेरीकर्तालाई भने फेरि अदालतले सोध्दैन । पल शाहलाई म्याद आउँछ । हाजिर हुनुपर्छ । थुनामा राख्ने, जेल पठाउने अब हुँदैन ।