दुर्गा प्रसाईंको बन्दुकले प्रहरी तरंगित, लाइसेन्स देखाउँदा पनि छुटेनन् अंगरक्षक

काठमाडौं । व्यवसायी दुर्गा प्रसाईंका अंगरक्षकबाट स्वचालित बन्दुक बरामद भएपछि गृह मन्त्रालय र प्रहरी तरंगित बनेका छन् । बन्दुकको बकाइदा लाइसेन्स देखाउँदा पनि पक्राउ परेकाहरुलाई छोडिएको छैन ।

सोमबार हतियारसहित सर्वोच्च अदालतभित्र प्रवेश गर्न खोज्दा प्रसाईंका अंगरक्षकद्वय दीपक खड्का र रामकुमार धिमाल पक्राउ परेका थिए ।

उनीहरुलाई हातहतियार तथा खरखजना ऐन, २०१९ बमोजिम कारबाही गर्न काठमाडौं प्रहरी परिसरले अनुमति लिएको छ । इजाजतप्राप्त हतियार बोकेर हिँड्दा गैरकानूनीरुपमा पक्राउ परेको भन्दै प्रसाईंले सर्वोच्च अदालतमा बन्दी प्रत्यक्षीकरणको रिट दायर गरेका छन् ।

बन्दुकको लाइसेन्स देखाउँदा पनि प्रहरी किन उनीहरुलाई कारबाही गर्न अग्रसर भइरहेको छ त ? काठमाडौंका प्रहरी प्रमुख भुपेन्द्र खत्रीले लाइसेन्सवाहक दीपक भए पनि रामकुमारको साथमा जर्मन स्पोटर््स गन(जीएसजी–५) भेटिएकाले पक्राउ गरिएको बताउँछन् । त्यसो भए दीपक चाहिँ किन पक्राउ परे ?

खत्रीले भने, ‘बन्दुक बरामद भएपछि उनले पनि विवाद गरेकाले पनि नियन्त्रणमा लिइएको हो ।’

प्रसाईं आफैंले सामाजिक सञ्जालमा नै बन्दुकको लाइसेन्स सार्वजनिक गरेका छन् । लाइसेन्समा इजाजतप्राप्त व्यक्तिको नाम दुर्गा प्रसाईं उल्लेख छ भने ‘बाहक’ मा बुद्धशान्ति ३ झापाका दीपक खड्काको नाम छ ।

यस्तै, हातहतियार खरखजाना राख्न पाउने इलाका शीर्षकमा लेखिएको छ, ‘नेपाल राज्यभर जुनसुकै स्थानमा लिएर हिँड्न पाउने र प्रयोग गर्न पाउने । यो अनुमतिपत्रबाट प्रहरी अधिकारीहरु अचम्भित बनेका छन् ।’

काठमाडौंका प्रहरी प्रमुख खत्रीले झापा जिल्ला प्रशासन कार्यालयबाट जारी इजाजत पत्रमा देशभर बोकेर हिँड्न पाउने भन्ने उल्लेख भएको विषय छानबिनको क्रममा रहेको बताए ।

‘यसमा गृह मन्त्रालयले पनि छानबिन गरिरहेको भन्ने सुनेको छु’, एसएसपी खत्रीले भने ।

झापा जिल्ला प्रशासन कार्यालयले प्रसाईले २०७५ सालमा हतियार राख्ने इजाजत लिएको र नियमित नवीकरण गरिरहेको स्पष्ट पारिसकेको छ । जुन बन्दुकका लागि इजाजत दिइएको छ, त्यही नै बरामद भएको हो ।

व्यक्तिको सुरक्षा जोखिमलाई हेरेर जिल्ला प्रशासन कार्यालयहरुले हतियार राख्ने अनुमति दिन सक्छन् । जिल्ला प्रशासन कार्यालयले हातहतियार राख्ने लाइसेन्स, यात्रा इजाजतपत्र (लाइसेन्स), खरिद गर्ने इजाजतपत्र लगायत जारी गर्ने गरेका छन् ।

गृह मन्त्रालयका सुचना अधिकारी एकदेव अधिकारीले एक जिल्लाबाट अनुमति लिएको हतियार अर्को जिल्लामा लिएर जाँदा जिल्ला प्रशासन कार्यालयको स्वीकृति चाहिने बताए । हतियार राख्न र एक जिल्लाका लागि मात्र इजाजतपत्र भएको हातहतियार खरखजनालाई अन्य जिल्ला वा अन्यत्र लैजान यात्रा इजाजतपत्र छुट्टाछुट्टै लिनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

अधिकारी भन्छन्, ‘तर, प्रसाईले यात्रा इजाजत पत्र लिएको देखिँदैन ।’

कस्ता हतियार राख्न अनुमति पाइन्छ ?

हातहतियार तथा खरखजाना ऐन २०१९ र त्यसको आडमा बनेको नियमावली २०२८ मा कस्ता हतियार राख्न इजाजत दिइने भन्ने उल्लेख छ ।

नियमावलीको नियम ३ मा १२, १६, २०, ४१० बोरको टोटावान बन्दुक (सर्ट गन), भरुवा बन्दुक, हावादारी बन्दुक र २२ बोरको राइफल र त्यसका खरखजना सुरक्षा वा शिकारको लागि राख्न, लिएर हिँड्न, वा प्रयोग गर्नका लागि इजाजत पत्र लिनुपर्ने भनिएको छ ।

यीबाहेक अन्य कुनै पनि किसिमका बन्दुक, पेस्तोल वा रिवाल्भर र त्यस्ता हतियारका खरखजनाको इजाजत पत्र नदिइने स्पष्ट उल्लेख छ । प्रहरी प्रधान कार्यालयका एक अधिकारी प्रसाईंलाई इजाजत दिइएको राइफल नै इजाजत दिन मिल्ने हो कि होइन भन्ने स्पष्ट नरहेको बताउँछन् ।

‘२२ बोरको राइफलका लागि इजाजत दिने भनिएपनि बरामद भएको राइफल २२ बोरको होइन भन्ने सुनिएको छ । यो त हामी पुलिससँग पनि छैन’, ती अधिकारीले भने । काठमाडौं प्रहरी प्रमुख खत्रीले पनि बरामद हतियार २२ बोरको हो कि होइन भन्ने पनि बुझ्ने काम भइरहेको बताए ।

हातहतियार तथा खरखजना ऐन २०१९ मा इजाजत लिइएका मेसिनगन वा तोप एक जिल्लाबाट अर्को जिल्लामा लैजान नपाइने उल्लेख छ । हातहतियार तथा खरखजाना नियमावली २०२८ अनुसार हावादारी बन्दुकबाहेक एक व्यक्तीलाई बढीमा ३ नालसम्मको, सगोलको एक परिवारलाई बढीमा ६ नालसम्म र कूटनीतिक सुविधा प्राप्त व्यक्तीलाई बढीमा ६ नालसम्म हातहतियार राख्न इजाजत दिइने भनिएको छ ।

तर कुटनीतिक सुविधा प्राप्त बाहेकका व्यक्तिलाई एकपटकमा एक नाल हातहतियारको मात्र इजाजत पत्र दिइने र इजाजतपत्र प्राप्त गरेको ५ वर्ष भुक्तान नभइकन थप हातहतियारको लागि इजाजत दिइने छैन भन्ने उल्लेख छ ।

प्रसाईं भन्छन्ः अनावश्यक दुख दिन खोजे

सरकारले नै इजाजत दिएको बन्दुक बोकेर हिँड्दा पनि प्रहरीले पक्राउ गरेर अनावश्यक दुःख दिएको भन्दै प्रसाईंले आपत्ति जनाएका छन् ।

उनले नेपाल प्रेससँग भने, ‘बकाइदा देशभरी बोकेर हिँड्न मिल्ने भनेर सरकारले नै इजाजत दिएको छ । इजाजतप्राप्त हतियार बोक्नु कसरी गैरकानूनी भयो । यो दुख दिने नियतबाहेक केही होइन ।’

प्रसाईंका अनुसार सरकारबाट इजाजत लिइसकेपछि उनले ६ वर्षअघि जर्मनीबाट दुईवटा बन्दुक खरिद गरेका थिए । ती बन्दुक १० लाख रुपैयाँ गोटामा खरिद गरेको उनको दाबी छ ।

‘प्रचण्डको छोरा प्रकाशले बोक्ने गरेको बन्दुक पनि यही हो,’ प्रसाईंले भने ।

उनले आफूलाई सुरक्षा खतरा भएकाले हतियारधारी अंगरक्षक राखेको बताए ।

‘सरकारविरुद्ध आवाज उठाएर हिँडेको छु, जहाँ जे पनि हुने खतरा छ’, उनले भने, ‘सरकारले सुरक्षा नदिएपछि आफैंले व्यवस्था गर्नु पर्यो कि परेन ?’