भागबन्डाको राजनीतिमा जनताको भाग चाहिँ कहिले ?

नेपालमा गणतन्त्र शुरु भएको डेढ दशक बढी भइसकेको छ । १० वर्षे सशस्त्र जनयुद्ध र १९ दिने जनआन्दोलको बलमा निरंकुश राजतन्त्र अन्त्य भएर मुलुकमा गणतन्त्र स्थापना भएको थियो । ‘रिपब्लिक’ अर्थात् गणतन्त्रात्मक शासन पद्धति भनेको यस्तो राज्य व्यवस्था हो, जहाँ राजारानी नभइकन जनताद्वारा चुनिएका प्रतिनिधिहरुले शासन गर्छन् । नेपालमा गणतन्त्र आउनुअघि मुलुकमा राजतन्त्र थियो र राजा नै राष्ट्र प्रमुख हुन्थे । राजतन्त्रमा राजाकै छोराछोरीमात्र राष्ट्र प्रमुख हुन पाउँथे ।

तर, आज स्वतन्त्र अनि गणतान्त्रिक नेपालमा जन्मिएका हरेक नागरिक भविष्यको राष्ट्रपति हुन सक्छन् । विसं. २०६५ जेठ १५ गते ऐतिहासिक संविधानसभाको बैठकले २४७ वर्षदेखिको लामो राजतन्त्रको अन्त्य गरी नेपाललाई संघीय गणतान्त्रिक मुलुक घोषणा गरेको थियो । सोही संविधानसभाले डा. रामवरण यादवलाई गणतन्त्र नेपालको पहिलो राष्ट्रपति निर्वाचित गरेको थियो ।

२०७३ साल कात्तिक १२ गते विद्यादेवी भण्डारी गणतन्त्र नेपालको दोस्रो राष्ट्रपति निर्वाचित भइन् । उनी दुई कार्यकाल राष्ट्रपति हुँदा तेस्रो राष्ट्रपतिको रूपमा २०७९ साल फागुन २९ रामचन्द्र पौडेललाई प्रतिनिधिसभाले निर्वाचित गर्‍यो । नेपालमा गणतन्त्र त्यसै आएको होइन, गणतन्त्र नेपाली जनताको दशकौं लामो संघर्ष र अथक बलिदानबाट स्थापना भएको हो ।

‘हुँदैन विहान मिर्मिरेमा तारा झरेर नगए
बन्दैन मुलुक दुईचार सपूत मरेर नगए ।’

नेपालमा गणतन्त्र स्थापना गर्न भएका विभिन्न आन्दोलन र संघर्षमा धेरैले आफ्नो जीवनको आहुति दिएका थिए । उहाँहरूको बलिदानका कारण नै आज हामी गणतान्त्रिक नेपाल भन्दै टाउको उठाउन पाएका छौं, तर हिजोको संघर्षको उपलब्धि जनताले पाएको खै ? नेपालीहरुले देशमै बसेर जीविकोपार्जन गर्नसक्ने अवस्था कहिले आउँछ ?

तिम्रा मुलुकमा विधिको शासन कहिले आउँछ ?
तिम्रा भागबन्डाको राजनीतिमा तिमीलाई भाग चाहिँ कहिले पुग्छ हँ ?
शहीदले हेरी बसेका छन् है, होसियार !

मुलुकले अझसम्म राजनीतिक, सामाजिक, आर्थिक स्थिरता पाउन सकेको छैन । गणतन्त्र आए पनि हिमाल, पहाड र तराईले समान अवसर पाउन सकेको छैन । जनताको तहमा गणतन्त्र पुग्न सकेको छैन । सबै नेपालीले नेपाल गणतान्त्रिक मुलुक भएको गर्व गर्न सकिने अवस्था ल्याउनु सत्तामा पुग्ने दल तथा त्यसका नेतृत्वको दायित्व र जिम्मेवारी हो । अब त सत्तालिप्सा र भागबन्डा भुलेर नेतृत्वले जनतालाई हेर्ने बेला आयो कि !