साथीहरू, म बाचेँ !
कुनै कुनै साँझ काठमाडौंका डाँडाहरूमा पुगेको बेला सहर नियाल्न खुब रमाइलो लाग्छ ।
सहर झपक्क बलेको हुन्छ । स–साना बत्तीहरूले सजिएको हुन्छ । अनि सोच्छु, यो झिलिमिली सहरका ५० लाख सपनाहरूमध्ये एउटा सपना म पनि हुँ । म सोच्छु, म धपक्क बलिरहेको स्वप्निल दियो हुँ, जसलाई निभाउन कुनै आँधी हुरीले सक्दैन । म सुदूर यात्रामा निस्केको मार्कोपोलो हुँ, जसलाई कुनै पहाड र नदीले छेक्न सक्दैन ।
तर, मैले कहिल्यै सोचिनँ,- मेरो स्वप्निल यात्रामा ठूलो ब्रेक लाग्नेछ । झण्डैझण्डै सदाको लागि मेरो यात्रा त्यतै कतै रोकिनेछ । कुनै दिन भयंकर ठूलो सडक दुर्घटनामा पर्नेछु । दुर्घटनापछि मोटरसाइकल चालक साथीले छाडेर हिँड्ने छ ।
कहिल्यै सोचेको थिएन, केएमसी अस्पतालमा खप्पर काटकुट पार्नुपर्नेछ । टाउकोको जटिल अप्रेसन गर्नुपर्नेछ । दुर्घटनापछि ३३-३४ घण्टा कोमामा जानेछु ।
नवीन फर्केला कि नफर्केला ! आफन्त, शुभचिन्तकहरू अलमलमा हुनेछन् । बाँचेर फर्किहाले दिमाग ठीक ठाउँमा होला कि नहोला ! सबै चिन्तित हुनेछन् । मेरो आफ्नै कान्छो काकाले मेरो हालत देख्नेछन् । र आफन्तमा खबर फैलाउनेछन्, ‘नवीन दुई घण्टाभन्दा ज्यादा बाँच्दैन ।’ त्यो सुनेर छ्यामा(सानीमा) हताश हुनेछिन् । यस्तो होला भनेर मैले कहिल्यै सोचेको थिएन ।
चिनेको डाक्टरले नजिकका साथीभाइलाई भन्नेछ,– कि देब्रे आँखाको दृष्टि जानेछ । कि देब्रे कानले सुन्न सक्ने छैन । कि देब्रे हात चल्ने छैन । कि देब्रे पाटो नै प्यारालाइज हुनेछ ।
मैले कहिल्यै सोचेको थिएन, म कुनै दिन आफन्त, साथीभाइलाई आतंकित बनाउनेछु । उनीहरूको मनमा डर पैदा गर्नेछु । तर, भनिन्छ नि, जीवनमा जे सोचिँदैन त्यही भइदिन्छ । मेरो जीवनमा भइदियो त्यस्तै ।
०००
वैशाख– १६ । सिनामंगल । केएमसी अस्पताल । बिहान ११:४५ बजे । म गहिरो निद्राबाट ब्युँझिएँ ।
ब्युँझनसाथ लाग्यो, म त कहाँ हो कहाँ छु । बिझाउने खालको दुखाइ कतै पनि थिएन । धेरै उत्तानो सुतेकाले ढाड दुखेजस्तो भयो । कोल्टे फर्कन खोजेँ, सकिनँ । देब्रे कोखामा चसक्क दुखेजस्तो भयो । चलमलाउन सकिनँ । उत्तानो पल्टिएकै अवस्थामा सिलिङतिर हेरेँ । सिलिङ उज्यालो र सेतो थियो ।
परिस्थितिको आँकलन गरेपछि निचोड निकालेँ,- ‘मेरो टाउकोमा अलिकति चोट लागेछ । बढीमा दुई दिनमा घर गइहाल्छु । अनुहारमा चाहिँ चोटपटक नहोस् !’ मेरो मुख्य चिन्ता घाउको थिएन, अनुहारमा कतै खतहरू पो बस्ने भए कि भन्ने कुराको थियो । अहिले सम्झँदा हाँसो लाग्छ ।
एकछिन सिलिङलाई नियालेर हेरिरहेँ ।
बिस्तारै वरिपरिको परिवेश नियालेँ । वरिपरि बेडहरू थिए । बेडमा बिरामीहरू लमतन्न थिए । एउटा बेड भने खाली थियो । दाहिने पट्टीको बेडमा एक जना बिरामी ख्याँक–ख्याँक खोकिरहेका थिए । छिमेकी बिरामीको खोकीसँगै कार्डिएक मोनिटरहरुको साउन्ड पनि एकोहोरो आइरहेका थिए, टुँट् टुँट टुँट…. टुँ…… ।
मेरो बेडको देब्रेतिरको स्ट्यान्डमा रगतको पोको झुन्डिएको थियो । दाहिनेतिरको स्ट्यान्डमा स्लाइन पानीको बोतल । औषधिको बोतल पनि झुन्डिएको थियो । घाँटीको नशामा निकै ठूलो पाइप जत्रो चिज गाडिएको रैछ । अक्सिजन नाप्न बुढी औँलामा अक्सिमिटरको क्याप थियो । मुटुको गति नाप्न छातीमा इसिजी लिडको चार–पाँचवटा प्लक थियो ।
परिवेशलाई नियालेपछि विश्वस्त भएँ,- म अस्पतालमा छु ।
कसरी अस्पताल आइपुगेँ म ? मलाई १५ गते बिहान दरबारमार्गबाट राइजिङ मलतिर जाने बाटोको बिजुलीको पोलमा झड्याम्म ठोक्किनुअघिको पलसम्म सम्झना छ । त्यसपछि केही सम्झना छैन । एकै पटक ३६ घण्टापछि होस होस खुल्यो ।
मलाई देब्रे आँखा हेर्न गाह्रो भइरहेको थियो । टाउको टनटन सुन्निएको महसुस भएको थियो । तर, दुखाइ भने खासै थिएन । सायद सीधै दिमागसँग जोडिएकाले होला, टाउकोमा चोट लाग्दा उति साह्रो दुखाइ नहुने रहेछ । बरु ग्यास्ट्रिक बल्झिँदा मरुँला झैँ गरी दुख्छ ।
मलाई बेडबाट उठेर बस्न मन लाग्यो । उत्तानो अवस्थाबाटै उठ्न खोजेँ । सकिनँ । देब्रे कोखामा पुनः दुख्यो । अलिकति टाउको उठाएर हेरेँ, मेरो देब्रे कोखामा त बुढी औँला जत्रो पाइप भित्र फोक्सोसम्म खाँदिएको रहेछ ।
पाइपबाट रगत–पानी(सिरोमा) बाहिर निस्किरहेको थियो । पिसाब नलीमा पनि पाइप लगाइएको रहेछ । टाउकोमा पनि रगत–पानी निकाल्न पाइप लगाइएको थिएछ । टाउकोको पाइपबारे चाहिँ मैले केही दिनपछि मात्रै थाहा पाएँ ।
परिस्थितिको आँकलन गरेपछि निचोड निकालेँ,- ‘मेरो टाउकोमा अलिकति चोट लागेछ । बढीमा दुई दिनमा घर गइहाल्छु । अनुहारमा चाहिँ चोटपटक नहोस् !’ मेरो मुख्य चिन्ता घाउको थिएन, अनुहारमा कतै खतहरू पो बस्ने भए कि भन्ने कुराको थियो । अहिले सम्झँदा हाँसो लाग्छ ।
म वरिपरि अरू बिरामीहरू पनि थिए । नर्सहरू ओहोरदोहोर गरिरहेका थिए ।
एक जना नर्सलाई बोलाएँ, ‘सिस्टर सुन्नुस् न !’
नर्स आइन् । सायद मेरो होस खुलेकोमा अर्की नर्सलाई भनिन्, ‘यहाँको बिरामीको होस् खुल्यो !’
नर्सलाई भनेँ, ‘मेरो आफन्त बोलाइदिनुस् न ।’
‘हुन्छ’ भनेर नर्स बाहिरिइन् ।
केही समयपछि बिरामी कुरुवाले लगाउने लुगामा बहिनी आइपुगिन् । मेरो खुट्टातिरको भागमा उभिएर मलाई एकोहोरो हेरिरहिन् । केही बोलिनन् । केही क्षण हेराहेर मात्रै चल्यो ।
केही समयपछि बहिनीले सोधिन्, ‘मलाई चिन्नुभयो ?’
‘तँ शीतला होइन ?’ सुन्निएको दाहिने आँखा अलि खोलेर सोधेँ ।
‘हो,’ यति मात्रै बोलिन् । मैले भनेँ, ‘ममी कहाँ हुनुहुन्छ ?’
‘कोठामा हुनुहुन्छ । तपाईँलाई अहिले भेट्दा ममीलाई गाह्रो होला भनेर ठूलो बिरामी होइन भनेर भनेको छु,’ बहिनीले भनिन्, ‘केही दिनपछि भेट्नु न ।’
यसपछि बहिनी बाहिर गइन् । बहिनी गएपछि साथीभाइ, दाइ दिदीहरू आउनुभयो । अहिले सम्झँदा लाग्छ, भेट्न आएका सबैले मेरो दिमाग ठीक छ कि छैन भनेर ख्याल गरिरहेका थिए । भेट्न आएका मान्छेहरू सबैलाई चिनेँ । सामान्य कुराकानी गरेँ । छिटै डिस्चार्ज भएर काममा फर्कने बताएँ ।
निकै पछि पो थाहा पाएँ, मैले मान्छेहरूलाई चिन्नु नै ठूलो कुरा थिएछ त्यस वेला । धेरैले आस मारिसकेका थिएछन् । होस नै खुले पनि दिमाग चाहिँ ठीक ठाउँमा नहोला भन्ने सोचेका रहेछन् ।
०००
पोस्ट अपरेसन थिएटरबाट न्युरो सर्जरीमा मलाई सारिएको धेरै दिन भएको थिएन । म सामान्य रूपमा गफ गरिरहेको थिएँ । वरिपरिका बिरामीका आफन्तसँग अलि ज्यादा नै गफ गरिरहेको थिएँ । वास्तवमा म गफ धेरै नै गर्ने गर्छु । प्रायः बोलिरहनु मेरो प्राकृत स्वभाव हो ।
टाउकोमा ब्याण्डेज थियो । डक्टरले टाउकोमा हात नलानू भनेका थिए । यसवेलासम्म पनि हड्डी नै निकालिएको भन्नेबारे मलाई राम्रोसँग थाहा थिएन । टाउकोको अप्रेसन गर्दा हड्डी नै निकालेर उपचार गरिन्छ भनेर पनि थाहा थिएन । न्युरो सर्जरी वार्डमा हड्डी निकालिएका बिरामीहरू नियालेपछि पनि लागेको थियो,– ‘मेरो बिरामी त यस्तो खाले होइन, सामान्य हो ।’ मेरो बिरामीको गम्भीरताबारे मसँग आफन्तले पनि संवाद गरेका थिएनन् ।
म गफ गरिरहेको वेला भिजिटमा आएका डक्टरले अचानक भने, ‘तपाईँलाई मैले ख्याल गरिरहेको छु, तपाईँ धेरै नै बोलिरहनुभएको छ । तपाईँलाई थाहा छ कि छैन ? तपाईँको टाउकोमा हड्डी छैन नि !’
युट्युबमा नेदरल्याण्डबाट खेल्ने इथियोपियाली धाविका सिफान हसनका भिडियोहरू हेरेँ । पाकिस्तानी आइरन लेडी मुनिबा मजारीको भिडियोहरू हेरेँ । लामो संघर्षपछि सफलता प्राप्त गरेका मान्छेहरूको कथाले खुब छिटो हुन्छ मलाई । दुःखसँग हारेर नभागेका मान्छेहरू जब्बर लाग्छन् ।
डक्टरले यसो भन्नसाथ अचानक बिजुलीको गतिमा ब्याण्डेज गरिएको टाउकोमा मेरो हात पुग्यो । मेरो हातले जहाँ छोयो, त्यहाँ गिदी मात्रै महसुस भयो । चट्याङ परे झैँ भयो । कुनै बज्र मेरो मस्तिष्कमा ठोक्किए झैँ भयो । मुटु एकदमै फुलेर आयो । छातीभित्र कता कता तीतो भयो । लाग्यो, मेरो टाउकोमा त कतै पनि हड्डी नै छैन ।
हठात् सोचेँ, ‘म त बरबाद भएको रहेछु ।’
डाक्टरको त्यो बोली मृत्युको सङ्ख झैँ लाग्यो । एकैछिनमा कालोमैलो भएँ । टाउकोमा हड्डी नहुनु त मरे सरह नै भइगयो नि ! अब त मरेकै जुनी भयो । निरन्तर यस्तै सोचको बालो बादल मडारिइरह्यो ।
लाग्यो, मसँग अब केही बाँकी रहँदैन । अनि पो अचानक जीवनप्रति अगाध माया पलाएर आयो । जिन्दगी त्यति धेरै प्यारो कहिल्यै लागेको थिएन झैँ लाग्यो ।
डक्टरले मलाई फ्याट्टै त्यसो भन्नुअघि म शारीरिक रूपमा त बिरामी थिएँ । तर, मानसिक रूपमा मेरो आत्मबल गिरेको थिएन । मानसिक रूपमा एकदमै बलियो थिएँ । तर, कति गम्भीर बिरामी हो भनेर थाहा पाएपछि भने म मानसिक रूपमा एकदमै विक्षिप्त भएँ । खासमा होस खुलेदेखि नै विक्षिप्त थिएछु । बलेको आगोमा घिउ थप्ने काम चाहिँ डक्टरले गरिदिएका थिए ।
म कति धेरै निराश भएको ? जीवनको जस्तै कठिन यात्रामा पनि म यति धेरै निराश भएको थिइनँ ।
मध्य बानेश्वरको केएफए कलेजमा बीबीए बीचमै छाड्नुपर्दा निराश त भएको थिएँ, तर यति धेरै भएको थिइनँ । ५ वर्षदेखि बुवासित अलग्गै रहनुपर्दा दुःखी त भएको थिएँ । तर, आमाले निराश हुन दिएकी थिइनन् । अझै पनि आमाले बेलाबेला भन्छिन्, ‘तँलाई बाघिनीले जसरी एक्लै हुर्काएको हुँ ।’
जोरपाटीको फुटपाथमा जुत्ता–चप्पल बेच्दा पनि निराश भइनँ । बौद्ध, नयाँ बस्तीमा मासु पसल डुब्दा पनि निराश भइनँ । सुन्दरीजल र सुन्ताखानमा ब्रोइलर कुखुरा पालन गरेँ । त्यहाँ डुब्दा पनि निराश भइनँ । (सुन्ताखानका पार्टनर दीपेन्द्र अश्रुमाली दाइ अहिले पनि यही पेशामा हुनुहुन्छ ।)
तर, बीबीए पढ्दाताकाको उद्यमी बन्ने भूत भने कुख्रापालनमा आएर सेलायो । साथीभाइसित ऋणपान गरेर व्यवसायी बनेको थिएँ । अधिकांश कर्जा अझै पनि बाँकी छन् । साथीहरू बैंक थिए भने यतिन्जेल कालो सूचिको लिस्ट सार्वजनिक गरिसक्थे ।
म कविता लेख्थेँ । दौडन्थेँ । कुखुरापालनमा आइपुगेर व्यवसायी बन्ने भूत सेलाएपछि जागिरको खोजीमा लागेँ । कवि सञ्जीव राई दाइ समेत पार्टनर रहेको मण्डिखाटार र जावलाखेलको जर्मन बेकरीमा हेल्पर बनेर डेढ वर्ष काम गरेँ । पाटन कलेजमा बीए पढ्न सुरु गरेँ । र पनि मेरो जीवनको वहीखातामा ‘निराशा’ भन्ने शब्दै थिएन ।
केही मान्छेसित साँच्चै ठूलो अपेक्षा थियो । किताब सम्पादन गर्ने कुनै प्रकाशन गृहबाट पहिल्यै पैसा पचाइसकेका लेखकले ६०-४० प्रतिशतको हिसाबमा काम गरौँ भनेर मलाई काम दिएका थिए । कतिपय किताबले त पछि पुरस्कार पनि खाए । तर, तिनले बिरामी हुँदा पनि हिसाबकिताब मिलाएनन् । होस खुलेपछि तिनको नाकमुख पनि देखिनँ । अनि मैले बुझेँ, कसैसित अपेक्षा राख्नु भनेकै महादुःख हो । तर जोसित अपेक्षा राखेकै थिइनँ, तिनले न्यानो माया र अंगालो दिए ।
मोबाइलमा युनिकोड टाइप गर्न आए पनि कम्प्युटरमा टाइप गर्न नजानेकै कारण एक दैनिक पत्रिकामा जागिर खान सकिनँ । र पनि निराश भइनँ । न भोगिरहेको परिस्थितिप्रति गुनासो रह्यो । न घरपरिवारप्रति नै कुनै अपेक्षा नै थियो । न घरपरिवारले मेरो आवश्यकता नै पूर्ति गर्न सक्थ्यो । मभित्र एकै चिज मात्रै थियो, ‘जिन्दगीमा यही हालतमा त म मर्दै मर्दिनँ । खरानीबाट उठेर भए पनि म मेरो यो दुःखलाग्दो हालत बदल्छु ।’
१० वर्षअघिको म र १० वर्षपछिको मबीच धेरै फरक थियो । त्यही फरकपनले सन्तुष्टि पनि दिन्थ्यो । ५ वर्षदेखि आमा र बहिनी मसँगै बस्न थालेका थिए । यो कुरा खुसीको अर्को थोपा थियो । सामान्य दुःख र अप्ठ्यारोलाई सजिलै कुल्चिएर, पन्छाएर हिँडेको थिएँ । कहिल्यै कमजोर देखिएर हिँडेको थिइनँ । तर, जब आफू नै रहने हो कि नरहने हो भनेर संशय पैदा हुन थाल्छ, तब एकदमै गाह्रो हुने रहेछ । जब दिमाग उड्ने हो कि भन्ने भयले चिथोर्छ, निकै नै गाह्रो हुने रहेछ ।
डाक्टरले मेरो उपचार राम्रो गरिदिएका थिए । तर, अचानक मनस्थितिमा डरलाग्दो पहिरो ल्याइदिएका थिए । डाक्टरले त्यसरी बिरामीको मुखैमा प्याच्चै बोल्नुहुन्थ्यो वा हुन्नथ्यो, उनीहरूलाई नै थाहा थियो होला । तर, मलाई भने एकदमै आघात पर्यो । भनिन्छ नि, सत्य सधैँ तीतो हुन्छ ! मलाई एकदमै तीतो भयो डाक्टरको कुरा ।
यसपछि एकदमै संवेदनशील बनेर गएछु । वरिपरिका बिरामीहरूलाई राम्रोसँग नियालेँ । सबै बिरामीमा एउटा न एउटा समस्या छ । कोही के बोलेको हो, पत्तो पाउँदैन । कोही हिँडेको हिँड्यै गर्छ । कोही दिशा पिसाब गरेको थाहा पाउँदैन । कोही धेरै बहुलाएपछि दुवै हात बेडमा बाँधिदिँदा बढी बल गरेर नाडीका छालाहरू सबै खुइलिएका छन् । कोही बिरामीको टाउको सँगै शरीरको आधा पाटो प्यारालाइज नै भएको छ ।
अहो ! न्युरो सर्जरी वार्ड त अत्यासलाग्दो रहेछ, बल्ल थाहा पाएँ । सडक दुर्घटनामै परेर टाउको अप्रेसन गरेको एउटा बिरामी अस्पतालको पर्खाल नाघेर भागेछन् । बाहिर गएर पठाओ चढेर घरै पुगेछन् । पछि परिवारले अस्पताल ल्याएका रहेछन् । ती पनि मेरै वार्डमा थिए । खोटाङकै अर्की ३१ वर्षकी टाउकोको अप्रेसन गरेको महिला छिमेकी बनेर आएकी थिइन् । अलि पछि उनको परिवारले बाँकी उपचार नगर्ने भनेर घर लगे । सास फेरिरहेको बिरामी घर पुर्याएपछि भोलिपल्ट दिउँसो ३ बजेतिर सास गएछ ।
छिमेकी बिरामी घर पुगेपछि बितेको खबर बहिनीले सुनाइन् । यसपछि त झनै बेचैन भएँ । आफूलाई त्यो बिरामीको ठाउँमा राखेर हेरेँ । अनि सोचेँ, पछि मेरो हालत पनि त्यस्तै त होला । अहिले पो दिमाग ठिकठाक छ, केही समयपछि त अरू बिरामीजस्तै बनिहाल्छु होला ! बिस्तारै मान्छेहरूको सम्झनाहरूबाट पनि बिर्सिइँदै जान्छु होला ।
बिस्तारै यति धेरै नकारात्मक बनिसकेछु कि कोही पनि मलाई आफ्ना लाग्न छाडे । अरू त अरू ! बहिनी र आमाले पनि मलाई बुझ्दैनन् भन्ने लाग्न थाल्यो । नजिकका साथीभाइ आउँदा मर्नेबारे मात्रै कुरा गर्थेंं । तर, उनीहरू सजिलै लिइदिन्थे । हाँस्थे । र भन्थे, ‘नवीन प्यासीले फेरि गफ दियो ।’
अति भएपछि बहिनीलाई भनेँ,– ‘मलाई कि ल्यापटप ल्याइदे । कि मोबाइल ल्याइदे । नत्र म त बहुलाउँछु होला अब ।’
डक्टरले ग्याजेट चलाउनु हुन्न भनेका थिए । तर, प्रायः २१ दिनपछि दोस्रो अप्रेसन गरेर हड्डी ट्रान्सप्लान्ट गरिँदो रहेछ । मेरो भने घाउ नछिप्पिएका कारण ३१–३२ दिन भइसकेको थियो । पुराना धेरै बिरामीहरू डिस्चार्ज भएर गइसकेका थिए । नयाँहरू आएका थिए ।
मैले जबरजस्ती गरेपछि बहिनीले ल्यापटप ल्याइदिई । मोबाइल पनि ल्याइदिई । मोबाइल चलाउन सुरु गरेँ । सोसल मिडिया चलाएँ । अहो, सोसल मिडिया ! सारा संसार भव्य छ । सारा संसारका मान्छेहरू खुसी छन् । रिल्सहरु हेरेँ, कसैलाई केही समस्या नै छैन । कति सुन्दर र सुखी छ संसार !
अनि लाग्यो, दुःखी भनेको त म मात्रै रहेँछु । यसपछि मोबाइल चलाउनै मन लागेन । बन्द गरेँ । अनलाइनमार्फत अमेजन प्राइम र नेटफ्लिक्सको एक–एक महिनाको सब्सक्रिप्सन लिएँ । मन परेका फिल्महरू हेर्न थालेँ । ‘पञ्चायत’, ‘कोटा फ्याक्ट्री’का तेस्रो सिजन हेरेँ । ‘अल अर नथिङ : टोटेनह्याम हटस्पर’ स्पोर्टस् डकुमेन्ट्री हेरेँ । ल्यापटपमै भएका मन परेका धेरै फिल्महरू पुनः हेरेँ ।
युट्युबमा नेदरल्याण्डबाट खेल्ने इथियोपियाली धाविका सिफान हसनका भिडियोहरू हेरेँ । पाकिस्तानी आइरन लेडी मुनिबा मजारीको भिडियोहरू हेरेँ । लामो संघर्षपछि सफलता प्राप्त गरेका मान्छेहरूको कथाले खुब छिटो हुन्छ मलाई । दुःखसँग हारेर नभागेका मान्छेहरू जब्बर लाग्छन् ।
मुख्य कुरा चाहिँ अबका आउँदा दिनमा मैले देखेका बाँकी सपनाहरू पूरा गर्नु छ । धेरै थोक छ मैले गर्नुपर्ने । ती गर्नुपर्ने तमाम कामका लागि पनि म बाँच्नु छ । कतैबाट प्रहार गर्ने ठाउँ नपाएर सम्बन्धमा घुसेर प्रहार गर्नेहरूसित पनि जोगिनु छ । खराब मान्छेको संगतबाट मुक्त हुनु छ । यसका लागि त सबैभन्दा पहिला म सही हुनुपर्नेछ । सही हुनका लागि खराब र नकारात्मक गतिविधि, आदतलाई बागमतीमा सदाको लागि बगाउनु छ ।
मैले दिनमा दिनमा १६–१७ घण्टासम्म निरन्तर हेरेँछु । यिनीहरूले एकै काम गरे,- ओभरथिंकिङलाई कम गरिदिए ।
४० दिनपछि मेरो दोस्रो अप्रेसन भयो । टाउकोमा हड्डी हालियो । दोस्रो अप्रेसन सफल भएपछि भने मलाई लाग्यो, ‘अब म बाँच्छु । बाँच्ने मात्रै होइन, पुरानै तरीकाले बाँच्छु । म पुरानै तरीकाले काम गर्न सक्छु ।’
०००
दुर्घटनापछि थाहा भयो, मैले आफूलाई नजिकबाट महसुस नगरेको वर्षौँ भइसकेको रहेछ ।
जहिल्यै अभिनय गरेर हिँडेको रहेछु । घरका सदस्यलाई मेरो आर्थिक अवस्थाबारे कहिल्यै नबताएको रहेछु । आफू जतिसुकै अप्ठ्यारोमा भए पनि घरमा जे आवश्यक पर्छ, यताउता÷तलमाथि गरेर व्यवस्थापन गर्नतिर लागेको रहेछु । हुन त यसको विकल्प पनि थिएन ।
आफू कमजोर हुँदा पनि साथीभाइको अघिल्तिर कहिल्यै कमजोर नदेखिएको रहेछु । यदि देखिएको भए पनि तील जत्रो कुरालाई पहाड बनाएर बजारमा हल्ला चलाउँथे के रे ! कमजोर देखिनुहुन्न भन्दाभन्दै मलाई नै कमजोरीले मानसिक रूपमा गाँज्दै लगेको थिएछ । अस्पतालमा पनि भेट्न आएका मान्छेहरूको सामु कहिल्यै कमजोर देखिइनँ । बरु ठूल्ठूला कुरा गर्थेँ । यो स्वभावले मेरो अहम्लाई तृप्ति त मिल्यो होला, तर भित्रभित्रै मक्किँदै गइरहेको रहेछु । किनभने म पनि कमजोरी सहितको मान्छे थिएँ, रोबोट थिइनँ ।
दुर्घटनापछि मैले आफूलाई सबैभन्दा नजिकबाट सुमसुम्याएँ, महसुस गरेँ । दोस्रो अप्रेसनपछि क्याबिन बसेँ । बाथरुमको ऐनामा हेर्थेँ, चिरिएको टाउको सहितको म आफैँलाई औधी मनपथ्र्यो । हेर्थेँ, मुस्कुराउँथे र आफैँ मक्ख हुन्थेँ । अब त म धेरै वर्ष बाँच्दिनँ सायद भन्ने सोच्दा अझै धेरै आफ्नो माया लागेर आउँथ्यो । यस्तो अवस्थामा कोही भइदिए, जसले अंगालो हालेर थुमथुम्याओस् ! यो मेरो कल्पना मात्रै थियो ।
यहीबीचमा मैले सम्बन्धहरूलाई सुन्तलाको केस्रा केलाए जसरी जसरी केलाउँदै केलाउँदै गएँ । अरूको गुण र मेरो अवगुण छुट्याउँदै गएँ । मैले के अनुभूत गरेँ भने मेरो ७० प्रतिशत संगत खासमा संगत नै थिएनछ । हामी केही न केही स्वार्थले जोडिएका थिएछौं । बाँकी ३० प्रतिशत संगत खास थिएछ, जसलाई मैले महसुस नै गर्न सकेको थिएनछु ।
केही मान्छेसित साँच्चै ठूलो अपेक्षा थियो । किताब सम्पादन गर्ने कुनै प्रकाशन गृहबाट पहिल्यै पैसा पचाइसकेका लेखकले ६०-४० प्रतिशतको हिसाबमा काम गरौँ भनेर मलाई काम दिएका थिए । कतिपय किताबले त पछि पुरस्कार पनि खाए । तर, तिनले बिरामी हुँदा पनि हिसाबकिताब मिलाएनन् । होस खुलेपछि तिनको नाकमुख पनि देखिनँ । अनि मैले बुझेँ, कसैसित अपेक्षा राख्नु भनेकै महादुःख हो । तर जोसित अपेक्षा राखेकै थिइनँ, तिनले न्यानो माया र अंगालो दिए ।
६८ औँ दिनमा दुर्घटनापछि मलाई सडकमा छाडेर गएका चिसो-साथी अस्पतालमा आउनुभयो । मैले उहाँलाई भनेँ,- ‘तपाईँ पहिले नै आउनुपर्थ्यो । मेरी बहिनीलाई सहयोग गर्नुपर्थ्यो । मेरो परिवारको सामना गर्नुपर्थ्यो । तपाईँलाई गोली ठोक्ने, कोर्रा हान्ने कुरा हुँदैन थियो । केही क्षण आक्रोशित हुनु अर्को कुरा हो । तर, वास्तविकताको सामना चाहिँ गर्नुपर्थ्यो । एक रात भए पनि कुरुवा बस्नुपर्थ्यो ।’
ती साथी केही बोलेनन् । मित्रताको भावनात्मक तुरुप फ्याँकेर गए ।
जे होस्, ७६ औँ दिन म अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएँ । डिस्चार्ज हुँदै गर्दा मेरो डक्टरलाई मेरो एकै सवाल थियो,– मेरो दिमागी सन्तुलन त बिग्रँदैन नि ?
डक्टरको दाबी थियो, ‘तपाईँको दिमागको अवस्था पहिलाकै जस्तो छ । न्युरोको विशेषता के हो भने यदि समस्या देखिए सुरुमै देखिन्छ । पछि देखिने सम्भावना एकदमै न्यून हुन्छ ।’
यस्तो दुर्घटनाको अधिकांश केसमा बिरामीमा केही समस्या नदेखिए पनि केही बिरामीमा दीर्घकालीन समस्याहरू देखिँदो रहेछ । जस्तो– बिरामीको मेमोरी फर्कियो । उसले विगत सबै सम्झियो । तर, भविष्यबारे योजना बनाउन, सपना देख्न नसक्दो रहेछ । फेरि हामी बाँच्ने भनेको त भोलि सम्झेर न हो ! आजको संघर्ष भोलि राम्रो होस् भनेर न हो !
०००
डिस्चार्जपछि एक संस्थामार्फत् साइकोलोजिस्ट कहाँ गएँ ।
त्यहाँ मनका सम्पूर्ण भडाँस पोखेँ । हल्का भएँ । त्यहाँ पुगेपछि नै मैले थाहा पाएँ, म आफैँ पनि कति असंवेदनशील रहेछु । मेरा साथीभाइ कति असंवेदनशील रहेछन् । अहिले पनि भेट हुँदा साथीभाइको पहिलो रहर हुन्छ, ‘खै टोपी खोल त, घाउ हेरुँ !’
भेटिएका ९० प्रतिशतको यस्तो रहर हुन्छ । उनीहरूले हेरेर घाउको खत निको हुने भए बानेश्वर चोकमै दिनभरि उभिइरहन्थेँ । तर, घाउ त मेरा लागि ट्रमा हो । सायद घाउले मलाई मानसिक रूपमा एकदमै बिझाएको छ भनेर साथीभाइलाई सम्झाउन नसक्नु मेरो दोष हो ।
अस्पतालमा आउने साथीभाइ सबैले चिन्ता नगर, केही हुँदैन भनेर ढाडस दिए । यो नै मेरा लागि ठूलो कुरा थियो । तर, ढाडससँगै तिम्रो मनमा के चलिरहेको छ, सुनाऊँ, म सुन्छु भनेर भनिदिएका भए… । तिमी उकुसमुकुस त छैनौँ नि ? छौ भने सेयर गर, म सुनिदिन्छु भनेर भनिदिएका भए….. । सायद म जिन्दगीप्रति त्यति नकारात्मक हुँदिनँ थिएँ कि ! म धेरै निराश हुनुमा मनमा गाँठो परेर बसेको उकुसमुकुस पनि कारक रहेछ ।
जे होस्, यी सबै घटनाक्रमको जग दुर्घटना हो । र दुर्घटनाको जग मेरो अव्यवस्थित जीवनशैली हो । साथमा मदिराको आदत हो । मदिराकै लागि मात्रै जोडिएका साथीभाइ हुन् । मदिराकै बहानामा जोडिएका साथीसित हिँड्दा दुर्घटित भएँ ।
र मेरो जीवनमा जति पनि खराब र नकारात्मक गतिविधि भए, ती सबैको कारण म नै हुँ । यहाँ अरू कसैको गल्ती छैन । अबका दिनमा खराब आदतलाई छाड्नु, मान्छे चिनेर संगत गर्नुको विकल्प मसित छैन । अचेल अलि छिटो रिस उठ्छ, चाँडै रियाक्सन पनि गर्दो रहेछु । मलाई नजिकबाट चिनेकाहरूले त बुझ्छन्, नजिकबाट नचिनेकाहरूले अलि नराम्रो मान्लान् । यो बीचमा निकै जना साथीहरूसित सानो निहुँमा झगडा गरेको छु । यो स्वभावलाई सुधार गर्नैपर्नेछ ।
मुख्य कुरा चाहिँ अबका आउँदा दिनमा मैले देखेका बाँकी सपनाहरू पूरा गर्नु छ । धेरै थोक छ मैले गर्नुपर्ने । ती गर्नुपर्ने तमाम कामका लागि पनि म बाँच्नु छ । कतैबाट प्रहार गर्ने ठाउँ नपाएर सम्बन्धमा घुसेर प्रहार गर्नेहरूसित पनि जोगिनु छ । खराब मान्छेको संगतबाट मुक्त हुनु छ । यसका लागि त सबैभन्दा पहिला म सही हुनुपर्नेछ । सही हुनका लागि खराब र नकारात्मक गतिविधि, आदतलाई बागमतीमा सदाको लागि बगाउनु छ ।
जे होस्, म संयोगहरूले बाँचेँ । स्पट डेथ भएको छैन भनेर औँला चलेको भरमा उठाएर ट्रमा सेन्टर लैजाने नेपाल प्रहरीप्रति कृतज्ञ छु । म आबद्ध संस्था नेपाल प्रेस परिवारको प्रेम, मायाले पुलकित छु । यदि नेपाल प्रेस सामाजिक सुरक्षा कोषमा गएको थिएन भने आर्थिक हिसाबले मेरो ठूलो क्षति हुने थियो ।
बाँकी कुरा त अब पुरानै लय समात्नु छ । र जीवनमा सबैभन्दा ठूलो कुरा नै बाँच्नु रहेछ । बाँच्न सफल भएकैले यो अनुभूति लेखिरहेछु । बाँच्न सफल भएकैले यो संसार देखिरहेछु । बाँच्न सफल भएकैले तपाईँसित भेट भइरहेको छ/हुनेछ ।
०००
प्रिय साथी ! यति स्मृति साथीकै हातबाट लेखेर कहिले हामीले पढ्न पाइएला भन्ने थियो । आज एक तरफ बेहिसाब खुशी छु भने ती डरलाग्दा समय सम्झँदा दुखी पनि । अब बल्ल ढोका खुल्यो अब यस स्मृति एक भयानक विगत बन्नेछ अब कयौ राम्रा समय र राम्रा कुराले साथीलाई कुरिरहेको छ ती कुराहरू लाई जति नै दुःख गरेर खोज्न परे पनि, आइपर्दा खोस्न परे पनि हामी साथै थियौं, छौँ र रहनेछौँ।
जीवन जगतलाई केलाएको लेख शिक्षाप्रद लाग्यो जीउने किन के का लागि र मानिस भावनामा बग्छ यो यथार्थ लोभ क्रोध मायाप्रेम न हो भन्ने बुझाई पनि … यावत
अथक यात्री जी तपाईंको जीवन र दुर्घटनाको यो आलेख पढ्न कत्ति मिनेट लाग्यो तर निमेषमै सर्सर्ती पढिसकेको भान भयो। तपाईं पक्कै जिन्दगीमा खास कर्म गर्न सक्नुहुनेछ। मलाई दृढविश्वास छ।
बधाई छ नवीन काजीलाई,
पुरानै लयमा फर्कन शुभकामना ।
तपाईंको हिम्मत र सकारात्मक सोचलाई सलाम छ। मृत्युको ढोकाबाट फर्केर आउनेहरूको अनुभव पढ्दा साँच्चै हिम्मत पलाएर.आउँछ।
banki jibanako lagi, sangharsako lagi, pheriyeko jiban sailiko lagi sangharsa garne jangar ra urja aaos, suvakamanaharu. kati mitho prastuti .
प्रीय कवी/साथी छिट्टै भेट्ने अपेक्षामा
नवीनकाे आत्मबल र रियलाइजेसन दुवै अनुशरणीय छ । तपाईं पहिलेभन्दा पनि तराेताजा हसनुहुन्छ भन्ने प्रमाण याे गहिराे अनुभूतिपरक लेख हाे । संसार हरेक क्षण नवीन छ । लसकुस ।
Aakhaa baata aasu bagechhan pattai paaina, pahilaa ko jastai behosi maa haina aba hos maa bacchnu holaa, shukhd bhabisyako laagi dherai shubhakaamanaa…..
बधाई छ नविन!
नवीन जीवनको अझै शुभकामना ।
तपाईं बाँच्नु नी ठूलो कुरा हो, अब पहिलेकै लयमा फेरी आएको देख्न पाइयोस्❤️
बहुत मार्मिक लेख । जीवन दर्शनकाे माेक्ष चिन्तन र जीवन भाेगाइकाे लीलाचेत प्राप्त भएछ । स्वस्थ र सफल जीवनकाे असीमित शुभकामना ।
लेख अत्यन्तै मार्मिक लाग्यो । दुर्भाग्यवस ठूलो दुर्घटना भयो ।तर मानसिक स्वास्थ्य ठीक रहनु नै सौभाग्य मान्नु पर्छ , आउदो जीवन सहज बनोस भन्ने शुभकामना छ नवीन सर ।