दुई लाख नभएर छोरासहित वीर अस्पतालमा अड्किरहेकी पार्वती धामी

१८-१९ दिनअघि १४ वर्षीय रोशन धामी आईसीयूमा भ्यान्टिलेटरमा थिए । सुनसान रातमा भित्ते घडीको काँटाले निकाल्ने खट्-खट् आवाज झैं रोशनको एक मुठी सास वीर अस्पतालको आईसीयूमा घिटिक-घिटिक गरिरहेथ्यो ।

भ्यान्टिलेटरमा अक्सिजन माक्सबाट रोशनभित्र छिरिरहेको अक्सिजनसँगै छिर्थिन् आमा पार्वती धामी । मनमनै भगवान पुकार्थिन् । कूल देवता पुकार्थिन् । छोरा रोशन पहिले जस्तै मुस्कुराउन सकोस् भनेर प्रार्थना गर्थिन् । छोराको एक झलक हेर्न बिरामी कुरुवा कक्षमा छटपटिन्थिन् ।

एक अवोध आमाले छोराको जीवन रक्षाका खातिर गर्न सक्ने नै यति थियो । बाँकी त मेडिकल साइन्स र डक्टरहरूको हातमा थियो । भर्खरै आठ कक्षामा पढिरहेका किशोर रोशनको जीवन सही औषधोपचारको भरमा अड्किएको थियो ।

०००

रोशनका बाबु राजेन्द्र धामीलाई मदिरा भए पुग्थ्यो ।

छोरा अस्पतालमा पाइपबाट अक्सिजन तानिरहेका थिए, बाउ राजेन्द्र कतै भट्टीमा मदिरा ! पार्वती अस्पतालको विशाल भवनमा अतालिँदै थिइन्, श्रीमान् राजेन्द्र गल्लीतिर नशाले लरबरिँदै थिए ।

एकातिर ११ वर्षीय छोरी धापासीको फुपूको कोठामा, अर्कातिर छोरा अस्पतालको बेडमा । अनि श्रीमान् चाहिँ भट्टीमा । कहिल्यै काठमाडौं नटेकेकी पार्वतीले के के पो गर्न सक्थिन् र ! यो अत्यासलाग्दो सहरमा पहिलोपटक छिरेकी उनलाई केही थाहा थिएन । र, पनि हरेस खाएर जिम्मेवारीबाट भाग्ने छुट उनलाई थिएन ।

स्कुल पढ्न पाइनन् । १५ वर्षकै उमेरमा विवाह भयो, डिलासैनी गाउँपालिका,- ७ धामी गाउँ, बैतडीका राजेन्द्रसँग । १७ वर्षकै उमेरमा रोशनलाई जन्म दिइन् । तीन वर्षपछि एक छोरीलाई जन्म दिइन् । अहिले जम्मा ३१ वर्षकी भइन् । तर, दुःखले थिचेकाले होला, ४० हाराहारीकी देखिन्छिन् ।

श्रीमान्‌ले भट्टीतिरै छाडेर बिरामी छोरो लिएर अस्पताल छिरेकी पार्वतीलाई डाक्टरले भने, ‘रोशनको कान पाकेको छ । कानको पीप बगेर दिमागमा जमेर बसेको छ । एकदमै चाँडो अप्रेसन गर्नुपर्छ, नत्र गाह्रो हुनसक्छ ।’

०००

बैतडीको धामी गाउँमा सबैकुरा ठिकठाक चलिरहेकै थियो ।

वस्तुभाउ, खेती किसानीमै व्यस्त थिइन् पार्वती । श्रीमान् जे जसो भए पनि घर व्यवहार चलाइरहेकी थिइन् उनले । छोरा र छोरीलाई दुई छाक खुवाएकै थिइन् । आफू घरको काममा घोटिएर छोरा र छोरीलाई स्कुल पठाइरहेकी थिइन् ।

तर, गत कात्तिकमा रोशन अचानक बिरामी भए ।

रोशनको कान एकदमै बेस्सरी दुख्न सुरू गर्‍यो । रोशन छटपटिन थाले । उनलाई नजिकैको दार्चुलाको गोकुलेश्वर अस्पतालमा लगियो, त्यो पनि धामी गाउँबाट चार-पाँच घण्टाको बाटो हिँडेर । रोशनको कान पाकेको रहेछ । दाहिने कानको प्वालबाट पीप निस्कियो !

स्वास्थ्यकर्मीले केही औषधि दिए ।

रोशनलाई चार पाँच दिन औषधि चलाइयो । तर, बीसको उन्नाइस भएन । झन्‌झन् बिरामी हुँदै गए । झन झन रुन थाले । रुँदारुँदै ओछ्यानमा थला परे ।

थला परेपछि के गर्ने त ?

अलि राम्रो अस्पताल लौजाने सुझाव गाउँले र स्वास्थ्यकर्मीले दिए । राम्रो अस्पताल कहाँ छ त ? डिलासैनीबाट एक दिनको बाटो धनगढीमा ! अनि पैसा ? कुटो कोदालो मात्रै गरिरहेकी पार्वतीसँग कहाँबाट हुनु ! बालबच्चाको लुगाफाटो, नुनतेलका लागि हजुरबाको वृद्धभत्ताको भर थियो । हजुरबा बितेको पनि अहिले त १३ महिना भइसक्यो । हजुरबा बितेपछि पार्वतीको हातले हजारको नोट समाउन निकै हम्मेहम्मे पर्थ्यो ।

अनि उनले भएको अलिकति खेत गाउँमै बन्धकी राखिन्, २० हजार रूपैयाँ लिइन् ।

यही पैसा लिएर पार्वतीले गाउँबाट चार-पाँच घण्टा हिँडेर छोरालाई गोकुलले ल्याइन् । गोकुलेबाट नाइट बस चढेर पार्वती बिरामी छोरासँग धनगढी लागिन् । गाडी चढेको दुई तीन घण्टामै रोशन बेहोस भयो ।

धामीगाउँबाट १३ घण्टाको बाटो पार गरेर रोशनलाई धनगढीको माया मेट्रो अस्पतालमा भर्ना गरियो ।

अस्पतालको आईसीयूमा पुगेका रोशनलाई त्यहाँ एक महिना जति राखियो । एक महिनामा उसलाई एन्टिबायोटिक दिइयो । त्यहाँ डक्टरले भने, ‘अहिले औषधि चलाइरहँदा हुन्छ । बिस्तारै अप्रेसन गर्दा हुन्छ ।’

०००

एक महिनामा अढाई लाख जति त अस्पतालको बिलमात्रै निस्कियो ।

कहाँबाट ल्याउने यत्रो पैसा ? पार्वती पैसाको बिल सुनेरै झण्डै ढलिन् । तर, यताउता आफन्तहरूसँग ऋणपान गरिन् । सँगै रुटिन अफ नेपाल बन्दका भिक्टर पौडेलले एक पोस्ट गरिदिए । त्यहाँबाट ५४ हजार भन्दा बढी सहयोग उठ्यो । पार्वतीलाई ठूलो राहत भयो ।

जसोतसो माया मेट्रो अस्पतालको बिल बुझाइन् ।

रोशन अस्पतालबाट डिस्चार्ज भए । तर, उसलाई फेरि गाह्रो भयो । रातारात काठमाडौं ल्याइयो । पहिला टिचिङ अस्पताल लगियो । त्यहाँ त अप्रेसनका लागि एक वर्षपछि मात्रै पालो आउने रहेछ ! अनि रोशनलाई वीर अस्पताल ल्याइयो । गत पुस १ गते भर्ना गरियो ।

चेकजाँचपछि डक्टरले भने, ‘३ गते अप्रेसन गर्नुपर्छ ।’

‘तर, ३ गते अप्रेसन गर्न सकेनौं,’ पार्वती गाह्रो मानीमानी बोलिन्, ‘अप्रेसनको लागि चाहिने औषधिबाहेक चाहिने ५५ हजार पैसा थिएन । औषधिलाई झनै अप्रेसनकै दिन ४० हजार चाहिने थिएछ । त्यो पैसा खोज्न समय लाग्यो । अनि ऋणपान गरेर पैसा खोजेपछि मात्रै ४ गते बाबुको अप्रेसन भयो ।’

०००

अहिले रोशनको स्वास्थ ठिक छ ।

उसको दिमागबाट पीप झिकिएको छ । कान पनि सुन्छन् । दिमागमा पनि समस्या देखिएको छैन । बरु गाउँको स्कुल र कक्षाकोठा मिस गरिरहेका छन् । उसको डक्टर बन्ने सपना छ ।

नर्मल बेडमा सारिएका रोशनलाई डक्टरले चार दिनपछि डिस्चार्ज गरिदिन्छु भनेका छन् ।

तर, डिस्चार्ज हुने पैसा कहाँबाट ल्याउने ? पार्वतीलाई केही थाहा छैन । अहिले नै मेडिकलमा एक लाख २० हजार जति बिल पुगिसकेको छ । अझै चार दिन बस्दा कति खर्च हुने हो, पार्वतीलाई थाहा छैन । अस्पतालले कतिको डिस्चार्ज बिल थमाउने हो, त्यो पनि पार्वतीलाई थाहा छैन ।

अनि पैसाको व्यवस्थापन कसरी गर्नुहुन्छ नि ?

पार्वती अकमकिँदै भन्छिन्, ‘खै… धनगढीको अस्पतालमा पनि पैसा नभएर डिस्चार्ज भएपछि पनि चार-पाँच दिन बाबुलाई त्यहीँ राखेको । यहाँ पनि त्यत्रो पैसा कहाँबाट ल्याउने होला… !’

पार्वती आँट देखाउँछिन्, ‘अब आफन्तसँगै ऋणपान माग्छु । कसै न कसैले त देलान् नि ! अनि त्यो पैसा यतै ज्याला मजदुरी गरेर तिर्छु ।’

अस्पतालबाट डिस्चार्ज भएर मात्रै पार्वतीको दुःख सकिँदैन । काठमाडौंबाट झण्डै दुई दिन लाग्छ बैतडीको धामी गाउँ पुग्नु । गाडी भाडा मात्रै ४५ सय छ । सँगै बाटोमा तीन ठाउँ त भात मात्रै खानुपर्छ । काठमाडौंबाट चारजना जानुपर्छ ।

घर पुगेपछि पनि पार्वतीलाई सुख छैन । २० हजारमा बन्धकी राखेको खेत निखन्नु छ । पार्वती सुनाउँछिन्, ‘खेत फर्काउन सकिनँ भने त छोराछोरीलाई के खुवाएर पाल्नु !’

०००