झिसमिसदेखि झिसमिसेसम्म

मिरमिरे थियो । रिमरिमे थियो । धमिलो प्रकाश थियो । अरुणोदयको आकाशको लाली उदाएकै थिएन । उषाभन्दा अघिअघिको कुरा हो । हामी सखारै हुँदाको कुरा हो ।

मिरमिरे भयो । रिमरिमे भयो । धमिलो प्रकाश भयो । अरुणोदयको आकाशमा रजनी देखिन थाल्यो । निशापछि पछिको कुरा हो । सूर्य संसारबाट हराइसकेपछिको कुरा हो । बिहान ५ः०० बजेदेखि बेलुकी ७ः५० हुँदासम्मको कुरा हो । शनिबार पुस २० गतेको कुरा हो ।

त्यही दिन बिहानै वैदेशिक रोजगारको लागि कतार, दुबई, साउदी अरेबिया र मलेसिया जान लागेका दाजुभाइ उहीँ पुगिसकेका थिए । जापान, कोरिया, चाइना जाने पनि तत्तत् ठाउँमा पुगिसकेका थिए । म भने मेरै माटोमा हाइकिङ गर्ने भनेर त्यो दिन बिताउँदै थिएँ । एकै दिनमा संसारको सीमा कटेर आउने जानेहरु संसारभर थिए । त्यो दिनले संसारमा संसारिक प्रभाव पारिरहेको थियो ।

मेरो भने उदायचलदेखि अस्तायचलसम्म हिँड्दा साढे १४ घन्टाको सुई घुमेको थियो । त्यो दिन संसारमा धेरै बच्चा जन्मिसकेका थिए । धेरै मान्छे मरिसकेका पनि थिए । संसारमा त एक दिन र एक छिनले त कत्रो महत्व राख्छ भने म साढे १४ घन्टापछि घर फर्केको थिएँ । संसारको अपडेट मसँग थिएन ।

घरका परेवा उहीँ थिए । बिहान उठ्दा र बेलुका सुतिरहेकै थिए । मलाई चप्पल कारखाना पुर्‍याउन जाने र लिन जाने प्रिय पत्नी उनै सिर्जना थिइन् । चप्पल कारखानाबाट लैजाने र त्यही लेराउने गाडी उही ह्याप्पी हाइकर्सको थियो । बिहान ५ः२० को बत्तीका लाइटहरु र बेलुका ७ः५० बत्तीको लाइट उसैगरी बलेका थिए । फरक थियो त म र म हिँडेका बाटाहरु । समय नै त हो, मान्छेलाई फरक देखाउने । त्यो दिनको समयले म र हामीलाई फरक पारिरहेको थियो ।

नामै नसुनेको, गुगलले र च्याट जीपीटीले पनि अर्थ नदिएको नदेखाएको पुरन्डी जानु थियो । सिर्जनाले उनकै गाडीमा चप्पल कारखाना लगेर छाड्दा अँध्यारोमा रातो ब्रेकलाइट बालेर बसेको बस देखियो । चढिहालें । भित्रका साथीलाई हाइहेलो गर्दै सीटमा गएर बसें । बस अगाडि बढ्दै, मान्छे टिप्दै गयो । बल्खुमा अन्तिम मान्छे टिपेपछि बस हुइँकियो हुमाने । दक्षिकाली जाने बाटोलाई छाडेर गाडी हिटीटोल, लामीडाँडा, मिलनडाँडा हुँदै आयो हुमाने भञ्ज्याङ । यो मकवानपुर र काठमाडौंलाई छुट्ट्याउने थलो हो । यहाँसम्म जाँदा तीन प्रकारकै बाटा थिए । धूलो उड्ने बाटो, ग्राभेल बाटो र पिच बाटो ।

बाटो भन्नेबित्तिकै विकास जोडिएर आउँछ । हाम्रो विकास कति बिग्रिएको भन्ने लाग्छ बाटो हेरेपछि । योजना तर्जुमा गरेर कार्यान्वयनमा जानेभन्दा पनि वडाध्यक्ष र डोजर साहु बसेर यता काट, उता काट तालले बाटो बनेर विनाशको मोडमा हामी गइरहेछौं ।

बाटो भन्नेबित्तिकै विकास जोडिएर आउँछ । हाम्रो विकास कति बिग्रिएको भन्ने लाग्छ बाटो हेरेपछि । योजना तर्जुमा गरेर कार्यान्वयनमा जानेभन्दा पनि वडाध्यक्ष र डोजर साहु बसेर यता काट, उता काट तालले बाटो बनेर विनाशको मोडमा हामी गइरहेछौं । बाटोमा वर्षाको पहिरोले त्यही देखाएथ्यो । अनि रुखहरु मैलो भएर ‘हेर त तिमीहरुले गर्दा हामी मैलो भयौं, तिमीहरुले गर्दा मसँग बसेका चराहरु पनि बसाइ सरे । मान्छे तिमीले विकास गर्ने नाममा हाम्रो विनाश गर्न मिल्छ’ भनिरहे झैं लागिरहेथ्यो ।

हुमाने भञ्ज्याङ छिचोलेपछि लागियो फाखेल । फाखेल राम्रो बजार एरिया रहेछ । त्यही नजिकैको ठाउँलाई भनिँदोरहेछ पुरन्डी । च्याङ्वा खाजा घरमा ह्याप्पी हाइकर्सको टोलीले भनेका रहेछन् दुई रोटी, एक तरकारी, अण्डा र चिया । बिहान ५ः२५ मा चप्पल कारखानाबाट चढें । ओराल्यो खाजा घरमा ७ः२८ मा । यति हिँड्दा बल्खुबाट लगभग ३० किमि भएको कुरा हाम्रो ड्राइभर नारायण जीसी (दोलखा)ले बताए ।

नाम नसुनेको र नदेखेको पुरन्डी देखियो । यसबारे बुझ्न मन्लाग्यो । थाहा भयो यो, तामाङ समुदायको बसाइ भएको थलो रहेछ । कुनै समयमा यहाँ तामाङका वल र रुम्बाहरु राजा भएको बेला गोलीगठ्ठा र खरखजाना राख्ने घर बनाएकाले नै यसको नाम तामाङ भाषामा पुरन्डी भयो । गुगलले र च्याट जीपीटीले पनि पुरन्डी भनेको के हो उत्तर नपाएको हामीलाई त्यही होटलका एक भाइ विपीन वल लामाले यिनै कुरा बताए । उनी त्रिचन्द्रमा बीएस्सी पढ्दै रहेछन् । अनि च्याङ्वा खाजा घरमा बाबामुवालाई सघाउँदै रहेछन् । खुशी लाग्यो, युवा देशमै पढेको र काम गरेको देखेर । ‘फाखेलमा वल, रुम्बा, डिम्डुङ, दोङ, तितुङहरु छौं र हामीबिच विवाह हुँदैन’, विपीनले भने । खाजासँगै संवाद सकियो र काम सुरु भयो हिँड्ने । हिँडिरहने काम हाइकिङमा ।

राजाराम फुयाँल जो ह्याप्पी हाइकर्सका लिडर थिए । उनले भने, ‘आजको हाम्रो यात्रा पुरन्डी, सिन्नेरी जाने बाटो, फार्म हाउस, भालुखर्क, कुलेखानी झर्ने मोड, सलेमलेचौर फाखेल र पुरन्डी ।’ खाजा खाएपछि उकालो लागियो । हिँड्दै जाँदा बाटोमा आकाश घिसिङ भेटिए । उनले हेटौंडा सिस्नेरी जाने र सलेमले जाने बाटो देखाए । हाम्रो ग्रुप फोटो खिचिदिए । अनि हामी लाग्यौं । चिसो पुसमा तातो घामको स्पर्श गर्दै उकालोओरालो भञ्ज्याङ चौतारो ! उक्लँदाको पसिना चिसो हावाले मान्छेले काउकुती लगाए झैं भगाउँथ्यो ।

उकालो उक्लँदै गएपछि सानो चउर आयो । हिउँदमा चउरमा पल्टनुको मज्जै बेग्लै हुने भएर केहीबेर पल्टियौं । सब आआफ्नो तालमा फोटो खिच्न लागे । भिजेर लत्रक्कै भएको भेस्ट फेरे । चिसोमा पसिनाले थप चिसो लाग्ला भनेर रुमालले शरीर पुछे । बिहानको पौने दश बज्दै थियो । सूर्यको तातो बढ्दै आएको र हिँडाइको गर्मी बढ्दै गएकाले ज्याकेट खोलियो र व्यागमा राखियो । हेलिकप्टर भएको त्यो चउर साह्रै रमाइलो थियो । चन्द्रागिरी, भुलभुलैया जंगल, चम्पादेवी, छाप भञ्ज्याङ, चखेल, डाँडीखेल, हुमाने, जाती पोखरी, सिस्नेरी, कुलेखानीको कलंकी, मार्खु, ईन्द्र सरोवर यहीबाट देखिन्थ्यो । औंला जस्तै मिलेका डाँडै डाँडाको अलौकिक दृश्यले मन मस्तमगन भएको थियो । यहाँबाट महाभारत पर्वत श्रृङ्खलाका सम्पूर्ण पहाड र तराईको चुरे पनि प्रस्टै देखिन्थ्यो ।

एक छिन त्यहाँ सुस्ताएपछि यात्रा अगाडि बढ्यो । आँखालाई राम्रो लाग्ने ससाना दृश्यले पनि जीवनमा ठूलो अर्थ दिनेरहेछ । लस्करै मिलेका डाँडाहरुको दृश्य फोटोमा भन्दा बढी दिमागमा बसेको छ ।

चन्द्रागिरी, भुलभुलैया जंगल, चम्पादेवी, छाप भञ्ज्याङ, चखेल, डाँडीखेल, हुमाने, जाती पोखरी, सिस्नेरी, कुलेखानीको कलंकी, मार्खु, ईन्द्र सरोवर यहीबाट देखिन्थ्यो । औंला जस्तै मिलेका डाँडै डाँडाको अलौकिक दृश्यले मन मस्तमगन भएको थियो ।

हेलिकप्टर बस्ने त्यो डाँडा घुमेर फर्केपछि आइपुगियो कफ्रेनी डाँडा । त्यहाँ ससाना तीन दिदीबहिनी भेटिए । तीमध्येको जेठी आरोशी, युना, समृद्धि घले सबै पढिरहेका भेटिए । खुशी लाग्यो । त्यहाँ ढोडका रास देख्दा पहिलेको मूलपानी सम्झिएँ । पुराना टायले घरहरु र झयाँल देख्दा मूलपानीको उत्खनन गरे झैं लाग्यो । एक छिन घर र ढोडको रासमा फोटो खिचेर अब हिँडियो जंगलैजंगल ! हुलले जंगलमा हिँडेपछि जंगली जनावरले हामीलाई जंगली ठान्दो हो । तिनीहरु हामीलाई देखेर टाप ठोक्दथे । हामी तिनीहरुलाई लुकेर हेर्दा सायद तिनीहरु हामीलाई लुकेर हेर्दै पो थिए कि झैं लाग्यो । बाटो न घाटो दगुर्छ लाटो भने झैं आफैं बाटो बनाउँदै वनमा छल्लिँदै, घुम्दै फिर्दै परपरका नागबेली पहाडहरु हेर्दै हिँड्यौं ।

दृश्यले दृष्टिकोण बदल्छ । नागबेली पहाडमा नागबेली बाटो हेरिरहँदा त्यो बाटोबाट सामान लगेर टुप्पोमा घर बनाएका भीर मौरी जस्तै मेहनती मान्छेहरुलाई सलाम गर्न मनलाग्यो । यस्तो लाग्यो, यति मेहनती नेपाली जातिलाई काम दिएर विदेशीले उनीहरुकै देश सुन्दर बनाइसके । हाम्रै देश बनाउन मेहनती र इमानदार नेपालीले राम्रो नेता नभएकै कारण पाएनन् । कठै ! कति दुःखलाग्दो कुरा नेपालीकै कारण नेपालीले नेपाल बनाउन पाएनन् भनेर चसक्क आफैं दुःखें ।

हिँड्दै जाँदा कसले के ल्याएको छ, त्यो बाँड्दै खुवाउँदै हिँड्ने नेपाली प्रचलन त्यो हाइकिङमा पनि थियो । धापासी बस्ने घृतकौशिक ऋषिका सन्तान भोला खनालले माघे सक्रान्तिमा खाने तिलको लड्डु ल्याउनुभएको रहेछ । उहाँले सबैको मुख मीठो गराउनु भयो । मीठो मुख गरेको केहीबेरमै भेट भयो गन्कु भञ्ज्याङ, फाखेल वडा नं ४ का स्थानीय सोमसिंह पाख्रिन । गन्कु भनेको के होला भन्न नपाउँदै उनले भने, ‘कु भनेको नौ वटा र गन्कु भनेको गनेको भन्दै नौ वटा डाँडाको पाखा हो यो हुन त धेरै डाँडा छ, तर पनि पुर्खाले यही भने ।’

तोरी हेर्ने भने पनि ह्याप्पी हाइकिङ टोलीले हेर्न पाएन । मंसिरमै काटिने तोरी पुसमा त सुकाएर पेल्ने बेला भैसकेछ । गन्कु डाँडाबाट भालु खर्क जाँदा बाटोमा असाध्यै राम्रो चरा देखें । चराले मनलाई लोभ्याउँछ । चरा हेर्न बसें । रामले सुनको मृग लखेटे झैं म पनि सुन्दर चराको आकृति भिडियोमा कैद गर्न बसें ।

साथीहरु गफको सुरमा चरा झैं उडिसक्नु भएछ । मेरो मन पनि चरासँगै उड्यो । साथीहरुको कल्याङबल्याङ नसुनेपछि ला निकै तल पुग्नुभयो भनेर कुदें । म कुदें पूर्वतिर, उहाँहरु जानुभएछ पश्चिमतिर । म भेट्न दौडें । उहाँहरु पनि मलाई भेट्न झन यताउता जानुभयो । १५-२० मिनेट उहाँहरुलाई नभेटेपछि ला उहाँहरु निकै टाढा पुग्नुभयो भनेर म भालुखर्कतिर दौडें । पहिल्यै भालुखर्क माने र गुम्बा हुँदै हामी माथि जाने भनिएको थियो । तदनुरुप कुदें । पछि भालुखर्क गएपछि त कोही आएको छैन भन्छन् स्थानीय । रामले लखेटेको सुनको मृगकै रुपधारण गरेर रामले दुःख पाए झैं मैले पनि दुःख पाएँ ।

मेरो खराब बानी फोनले मलाई चलाउने हैन, मैले फोन चलाउने हो भनेर एरोप्लेन मोडमा हालेथे । अन गरेको त १०-१५ कल आएछन् । वर्तमान सबैभन्दा प्यारो हुन्छ । मैले पनि भर्खरै भएका साथीहरु भुवन ढकाल र राजारामको फोनलाई कल ब्याक गरें । राजारामलाई ह्याप्पी हाइकर्सको तातोले पनि होला तात्दै भन्यो- ‘आई कन्टयाक्टमा हिँड्नुपर्दैन ? फोन अन गर्नुपर्दैन ? यहाँ एक घन्टा खोजिसक्यौं, कहाँ छस् ?’

दृश्यले दृष्टिकोण बदल्छ । नागबेली पहाडमा नागबेली बाटो हेरिरहँदा त्यो बाटोबाट सामान लगेर टुप्पोमा घर बनाएका भीर मौरी जस्तै मेहनती मान्छेहरुलाई सलाम गर्न मनलाग्यो । यस्तो लाग्यो, यति मेहनती नेपाली जातिलाई काम दिएर विदेशीले उनीहरुकै देश सुन्दर बनाइसके ।

मैले भनेको उसले त्यति सुनेन, तर भनें ‘म भालुखर्क आइसकें । गुम्बामा गएर बस्छु आइजो ।’

उनीहरुले सोचे- मैले छाडें । मैले सोचें- उनीहरु गैसके । उनीहरुलाई भेट्टाउन म दौडें । मलाई भेटाउन उनीहरु दौडे । बाटोमा एक्लै जंगलमा आउँदा मलाई डरडर पनि लाग्यो । फेरि बन्दुक बोकेका चारपाँच जना भेटिए । के हो के भन्ने पनि लाग्यो । एक्लै भएपछि जंगली जनावर देखिन्छ लाठो टिपौं कि भन्ने ठानें, तैपनि दौडेर जान्छु भनेर जाँदा असिनपसिन भैसकेको थिएँ ।

गुम्बामा खाजा खान बस्दा थाहा भयो- मेरो कारणले उनीहरु सबैको एक घन्टा लस भएछ । झाडीमा यताउति लड्यो कि के भयो, बोलाउँदा सुन्दैन, अब के गर्ने ? अगाडि जाने कि पछाडि जानेमा उनीहरु पुगेछन् । हाइकिङ यही अन्त भयो भन्नेमा पुगेछन् । जब मैले फोन गरें, अनि उनीहरु ल जाऔं भन्दै आएको रहेछन् । भेट्ने बत्तिकै नचिनेका मान्छे ठुस्कने, चिनेका मान्छे कराउने गर्न थाले । भन्न थाले- ‘कान समातेर उठबस गर्नुपर्छ अनि भिडियो हाल्नुपर्छ ।’

मान्छेमा आआफ्नो इगो हुन्छ । ममा पनि म हुनुको इगो थियो । मैले भने- ‘उसो भए म एक्लै जान्छु तपाईंहरु १२ जना जानुस् ।’ मलाई लागेथ्यो म गलतमा छैन, उनीहरुलाई लागेथ्यो म गलतमा छु । यति भनेपछि कान समातेर उठबस गर्ने कुरा स्यालको सिङ झैं भयो । बाटोभरि एक घन्टा ढिलो भयो, भोकको बेलामा यस्तो आवाज सुनिरहें । सजाय त दिनैपर्नै हो, यस्तो पनि सुनें । मान्छे कस्तो चिज ? भोक लागेको छ, प्रकृतिमा हिँड्नु छ, तर पनि मान्छेको इगो उठबसमा छ झैं लाग्यो ।

अहिले यो लेखिरहँदा लागेको छ- कमिला पनि मर्ला भनेर म खुट्टा उचालेर हिँड्छु । कहिलेकाहीँ मुखमा भुसुना पसेर मर्‍यो भने पनि नरमाइलो लाग्छ । लामखुट्टे नमारेर मलाई डेङ्गु नै भयो । कसैको पनि हृदय नदुखोस् झैं लाग्छ, तर यत्रो जनाको हृदयमा चोट मेरो कारणले एक घन्टा र अरु समय पनि दुखेको भए यही लेखमार्फत मैले आफैं हराएको पुरन्डी हाइकिङ् सम्झेर माफी मागेको छु । त्यो यात्रामा रहने राजाराम फुयाँल, राम श्रेष्ठ, प्रदीप कँडेल, भुवन ढकाल, बिन्दा चौलागाईं, विन्दू अधिकारी, निराकार श्रेष्ठ, भोला खनाल, प्रकाश पन्थी, राजु मानन्धर, सरिता महर्जनको लागि यो लेख माफी विज्ञप्ति पनि हो ।

०००

प्रकृतिमा पाइलाको छाप छाड्दै हिँड्नु, चउरमा उत्तानो परेर अनन्त आकाश हेर्नु, पारिलो घाममा शरीर सेकाउनु, सेतो हिमाल र हरिया पहाड साथैमा भए झैं हुनु, अनायासै कोही नौला मान्छे भेटिनु र गफ गर्नुको मज्जा नै बेग्लै हुन्छ ।

मैले गर्दा साथीहरुलाई मानसिक पीडा त भैहाल्यो । आफूलाई पनि डर र ग्लानी जस्तै भइहाल्यो । नकरात्मकतामा पनि सकारात्मकता हुन्छ । दौड्दै आएर साथीहरुलाई कुर्दा मान्छे जस्तै मान्छे भेट्टाए । एकजना मान्छे तोरीको तेल पेल्न हिँडेका रहेछन् । नजिकै आएर भारी बिसाए । नाम थर रहेछ भीमरत्न लामा । रुम्बा थरका उनी पढेर लामा भएका रहेछन् । ज्ञानी स्वभावका उनी साधारण परिचयपछि गफिन थाले ।

हेर्नुस् ‘संसार अनित्य छ, हामी अनित्य छौं, कोही जन्मेर हिँडेपछि र कोही जन्मँदै र कोही नजन्मँदै मर्छ, सब मर्ने संसार हो यो ।’

‘उमेर ढल्कँदै गएकाले यसो भन्नुभयो कि ? किन मर्ने कुरा नै गरेको, मान्छे त कर्मले अमर पनि हुन्छ नि ?’, मैले भने ।

उनले भने- ‘बीस हजारको एक कल्प भन्छ मान्छे, सत्तरी असी बस्दैन । देउता र मानवको हिसाब गर्दा सियोको टुप्पो जत्ति पनि मानवमा सुख छैन, धनले मान्छे बौलाहा भयो, नहुनेलाई भन्दा हुनेलाई सुख भयो, हुनेलाई के गर्ने भन्ने भो, नहुनेलाई जहाँ गयो, त्यही खायो, सुख त्यो भयो, अनित्य नजानेर यो दुःख भयो ।’

प्रकृतिमा पाइलाको छाप छाड्दै हिँड्नु, चउरमा उत्तानो परेर अनन्त आकाश हेर्नु, पारिलो घाममा शरीर सेकाउनु, सेतो हिमाल र हरिया पहाड साथैमा भए झैं हुनु, अनायासै कोही नौला मान्छे भेटिनु र गफ गर्नुको मज्जा नै बेग्लै हुन्छ ।

दार्शनिक र चिन्तकका झैं कुरा गर्ने लामासँग आधा घन्टा बढी गफिएँ । साथीहरु कहाँ आइपुग्यो भनेर फोन गर्दा आइपुगेकै छैन भन्छन् । गफ चलिरहेको थियो । लाग्यो तपाईंलाई त केही चढाउनैपर्ने भो बुद्ध छिरिसकेको मान्छे हुनुहुँदो रहेछ भनेर स्याउ दिए । उनले आधा मलाई नै फिर्ता दिए ।

उनी त भालुखर्ककै फुन्सुक छेलिङ गुम्बाको प्रमुख लामा रहेछन् । आफूहरुले प्रत्येक महिनाको औंसी र पूर्णिमाको दशमीमा दुई पल्ट गुम्बामा पूजा गर्ने बताउँदै भने- ‘हामी दशमीमा गुरु रिम्पोछे र औंसीको दशमीमा खान्डोमान्डो देवीको पूजा गर्छौं । २१ वार्षदेखि यही पूजा प्रमुखको हैसियतमा गरिरहेको छु ।’

सहकारीले शहरमा आतंक मच्चाइरहेको बेला गाउँमा भने चुपचाप सहकार्यमा चलिरहेको रहेछ । भन्दै थिए- ‘पूजा चलाउन गाह्रो छ । हाम्रो २४ जनाको संघ छ । वर्षमा एक चोटी एक जनाको पालो आउँछ र उसले त्यो काम गर्दछ ।’

प्राकृतिक हावापानी खाएर, सुखदुःख गरेर बसेको गाउँको मान्छे कति कञ्चन झैं लाग्यो । बुद्धले दुःखको प्रमुख कारण अर्काेको सुखमा दुःखी हुने र अर्काेको दुःखमा सुखी हुने भन्नुभए पनि उनीहरु त्यो कारण बुझेर बुद्धले भने झैं निवारण गरेर बसेका छन् । मेलमिलाप, हार्दिकता, कृतज्ञता, क्षमा, करुणा भएमा मान्छे मान्छे जस्तै हुन्छ । अरु आउने मान्छेहरु पनि मज्जाले हाँस्दै हिँडेका छन् गाउँमा । शहरमा हसाउने अस्पताल चाहिएको छ । उनीसँग आधा घन्टा गफिँदा मान्छे जस्तै मान्छे भेटेर आनन्द आयो ।

मेलमिलाप, हार्दिकता, कृतज्ञता, क्षमा, करुणा भएमा मान्छे मान्छे जस्तै हुन्छ । अरु आउने मान्छेहरु पनि मज्जाले हाँस्दै हिँडेका छन् गाउँमा । शहरमा हसाउने अस्पताल चाहिएको छ । उनीसँग आधा घन्टा गफिँदा मान्छे जस्तै मान्छे भेटेर आनन्द आयो ।

तोरीको भारी बोक्दै भन्दैथे- ‘अनित्य संसारमा मनले धकेल्छ, कहिले सम्पत्ति, दम्पती, सन्तति, पद प्रतिष्ठा र हुँदाहुँदा भ्रमण अध्ययनको लागि हैन र सर ? हेर्नुस् सर मन राजा हो, जिउ पल्टन हो हाम्रो । मनले खटाएर त तपाईं यहाँ पल्टन झैं कुदेर आउनुभयो, तर हेर्नुस् है ! भोलिको राम्रोको लागि पल्टन बनेर खट्नुस् ।’

कति मीठो सत्य वचन बोले लामाले झैं लाग्यो । मन राजा र जिउ पल्टन अनि भोलिको लागि यो शब्द अहिले पनि कानमा गुञ्जिरहेको छ । सोच्दैथें, राजारामको फोन आयो- ‘हामी गुम्बामा आइसक्यौं, कहाँ हो ?’ म अलिक तल थिएँ । एकै छिनमा पुगिहालें । केही खाएर सुस्ताउँदै लागियो हाम्रो प्रमुख गन्तव्य सलेमले चौर । बाटोमा भेटिएका राजु भ्लोन भन्दैथे- ‘सलेमले भनेको हाम्रो भाषामा गोलोमोलो भनेको हो । हामी भकुन्डो खेल्ने ठाउँ हो यो ।’

अहाँ कति राम्रो चौर रहेछ । दोलखाको शैलुङ डाँडा बिर्साउने । त्यहाँ मस्तै बसियो । भिडियो, फोटो खिचियो । शहरमा त चौर किन चाहियो र भन्दै मासिसके । गाउँमा पनि वृक्षारोपणको अनावश्यक हल्लाले यस्ता चौर नमासियोस् भन्ने लाग्यो । खुला चौरमा बसेर अनन्त हरियो डाँडा अटुट हेर्दै पारिलो घाममा बस्दा आहा ! अप्रितम, अद्भूत आनन्द आयो ।

यतिबेला घडीमा सवा ३ बजिसकेको थियो । खाना खाएका थिएनौं । थकान र भोकले रटान दिएको थियो शरीरमा । विस्तारै हिँड्दै ओरालो पुरन्डी झरियो । ईन्द्र सरोवर गाउँपालिका वडा नं ४ को कार्यालय फाखेल हुँदै हामी बिहानकै च्याङ्वा होटलमा खाना खान बस्यौं । हाँसले हिलो निले झैं सबैले एकै सासले भात बुत्याए । चराहरुले बास बस्नुअघि भोलिको मिटिङ गरेको चिरबिर कानमा आइरहेको थियो । हामी पनि गाडीमा यस्तै गर्दै थियौं । फ्रेस हावा, फ्रेस पानी, फ्रेस मान्छे भेटिरहेका हामी कुलेखानीको फ्रेस तरकारी वन तरुल, हरियो साग, ज्यामिर, मुला, टमाटर लिएर फर्कियौं ।

नदेखेका, नभेटेका, नबोलेका मान्छेहरु देखेको, भेटेको, बोलेको रमाइलो कानमा, आँखामा, दिमागमा दृश्य, आवाज र स्पर्शको रुपमा आइरहेछ । बिहान फुर्तीका साथ गएका पाइला बेलुका थाकेर फर्केका थिए । घर नजिकै आएर प्रविधिमा पाइला ३०,१७४ र १८.३ किमि देखायो । झिसमिसदेखि झिसमिसेसम्मको यात्राले गाउँ मनभरि बसिरहेछ । शहर तनभरि हुनेछ भोलिदेखि । तन र मनको मिलन गराउन फेरि गाउँ, पहाड, वनजंगल, पाखा-पखेरा, पहाड, हिमाल कहिले जाने हो भन्ने भैसक्यो । फेरि संयोग कुर्दैछु ।

तस्बिरहरू: निराकार श्रेष्ठ ।