पहिलो पटक मानिसको रगतमा भेटियो माइक्रोप्लास्टिक, निम्त्याउन सक्छ गम्भीर रोग
एजेन्सी । प्लास्टिकमाथि प्रतिबन्ध लगाउन र यसको प्रयोग रोक्न विश्वभर विभिन्न अभियानहरू सञ्चालन भइरहेका छन् । केही समयअघि माइक्रोप्लास्टिक सामुद्रिक जीवहरूको शरीरमा पुगेर मृत्यु हुने गरेको खबर आएको थियो ।
नेदरल्यान्ड्सका वैज्ञानिकहरूले अनुसन्धानको क्रममा मानव रगतमा प्लास्टिकका टुक्रा फेला पारेका छन् । यो संसारमा पहिलो पटक भएको हो । यी टुक्राहरू धेरै साना हुन्छन् अर्थात् माइक्रोप्लास्टिक देखिन्छन् ।
यस अध्ययनमा वैज्ञानिकहरूले २२ व्यक्तिको नमूना लिएका थिए, जसमध्ये १७ जनाको रगतमा प्लास्टिकको कण भेटिएको थियो । यो निकै चिन्ताजनक रहेको वैज्ञानिकहरूको दाबी छ ।
माइक्रोप्लास्टिक भनेको के हो ?
माइक्रो प्लास्टिक भनेको ५ मिलिमिटर वा सोभन्दा कम आकारको प्लास्टिकको सानो टुक्रा हो। तिनीहरू यति सानो छन् कि तिनीहरूलाई म्याग्निफाइङ्ग ग्लास बिना नाङ्गो आँखाले हेर्न गाह्रो छ ।
वैज्ञानिकहरूले अझै पनि यी साना कणहरूको प्रभावलाई कम गर्ने प्रयास गरिरहेका छन् । तिनीहरू पानी, खाद्य वस्तुहरू र जमिनको सतह जस्ता ठाउँहरूमा उपस्थित हुन्छन् र तिनीहरू शरीरमा पुग्छन् ।
रगतमा ५ प्रकारका माइक्रोप्लास्टिक पाइन्छन्
अनुसन्धानका क्रममा वैज्ञानिकहरूले मानिसको रगतमा ५ प्रकारका प्लास्टिक फेला पारेका छन् । यसमा मुख्यतय: पोलिमिथाइल मेथाक्रिलेट, पोलीप्रोपाइलीन, पोलिस्टीरिन, पोलिथिलीन, र पोलिथिलीन टेरेफ्थालेट समावेश छन्।
शरीरमा बोतल, खाना प्याकेजको प्लास्टिक जान्छ
अनुसन्धानमा, सबैभन्दा सामान्य प्लास्टिक ५० प्रतिशत मानिसहरूको रगतमा पाइएको छ । सोडा, पानीका बोतलहरू (कन्टेनरहरू), प्याकेज गरिएका खाद्य वस्तुहरूमा पेटको प्रयोग गरिन्छ । ३५ प्रतिशतमा पोलिस्टीरिन पाइन्छ, जुन प्याकेजिङमा प्रयोग गरिन्छ ।
यसबाहेक २३ प्रतिशत मानिसमा प्लास्टिकको झोलामा पाइने पोलिथिन (पीई) रहेको पाइएको छ । केवल एक व्यक्तिमा भने पोलिमिथाइल मेथाक्रिलेट (पीएमएमए) भेटिएको थियो । रगतको नमूनाहरूमध्ये कुनै पनि पोलीप्रोपाइलिन नपाइएको अनुसन्धानकर्ता बताउँछन् ।
शरीरमा प्लास्टिकको प्रवेश यसरी हुन्छ
प्लास्टिक हावाका साथै खाना र पेय पदार्थको माध्यमबाट मानव शरीरमा प्रवेश गर्न सक्छ। खाना खाने, पानी पिउने र सास फेर्ने क्रममा प्लास्टिकका स–साना कणहरू शरीरभित्र पसेका छन् भन्ने कुरा मानिसहरूलाई थाहा हुँदैन ।
धेरै रोग लाग्न सक्छन्
प्लास्टिकका यी कणहरूले मानिसको आन्द्रामा जलन गराउनुका साथै अन्य समस्या पनि निम्त्याउन सक्छ। यसले उनीहरूको काममा असर पर्न सक्छ ।
के भन्छन् विज्ञहरू ?
नेदरल्याण्ड्सको भ्रिज युनिभर्सिटी एम्स्टर्डमका प्रोफेसर डिक वेथकले भने कि यो चिन्तित हुनु उचित छ किनभने यी माइक्रोप्लास्टिक कणहरू मानव शरीरभरि यात्रा गर्न सक्छन् । तिनीहरूले एक घातक रोग पनि हुन सक्छ । यस विषयमा थप अनुसन्धान अझै आवश्यक छ ।