स्वप्नील स्मृतिको कविता: पुरानो मजदुर

जदौ हजुर !
म पुरानो मजदुर
उहिले–उहिले
धेरै जोर जुत्ता सिलाएको थिएँ मैले ।

सुन्ना नम्बरको
एकजोर जुत्ता
सुनको सिलाएको थिएँ सुनको,
ठ्याक्क मिल्यो ईश्वरको बैगुनी खुट्टामा
सुकुलगुण्डा भएर त्यही जुत्तामा
ईश्वर भित्र पस्यो
र मेरो लागि सदैव बन्द भयो मन्दिरको दैलो ।

पाँच नम्बरको
अर्कोजोर जुत्ता
आप्mनै छाला सिलाएको थिएँ आफ्नै छाला,
त्यो चाहिँ बादशाहको खुनी खुट्टामा मिल्यो
त्यही जुत्ताले राजमार्ग बनाउँदै मेरो छाती
अभैm पनि दरबार सवार हुन्छन् उसका दरसन्तान ।

चुक्ता गरेन बादशाहले जुत्ताको निमेक
उसको छोराले
उसको बाबुले
उसको बाजेले
उसको बराजुले
उसको सारा साखा सन्तानले
बर्बर कुल्चेका छन्
सित्तैमा मेरो मूल्यवान् जिन्दगी ।

म पनि मान्छे न हुँ
भोक लाग्छ,
श्रीमतीलाई फुरुङ्ग पार्न मन लाग्छ
मजबुरी सम्झायो कि
उल्टै जुत्ताको तलुवा चाट्ने
हुकुम छ हराम बादशाहको ।

हजुर जदौ !
अब मेरो शरीरको देशमा
बाँकी छैन कुनै छाला
छ त चट्टानजस्तो कङ्कालमात्र बाँकी छ
तैपनि,
श्रीमतीको, छोरा–छोरीको
स–परिवारको छाला उधारेर
केही जोर जुत्ता सिलाएको छु भर्खरै
जो, तुरुन्तै मिलेको छ ब्वाँसाहरुको खुट्टामा ।

ब्वाँसाहरु–
तिनै चमकदार जुत्तामा
हेर्दै आफ्नो अनुवाङ्शिक कुरुपता
खुब् फूर्तीसाथ छिरेका छन् सिंहदरबार
र आपराधिक ठट्टा गरिरहेछन्
‘खुट्टा भएपछि जुत्ता जति पनि पाइन्छ’

तकिया हालेर एक अर्काका दुर्गन्धित खुट्टा
देखिरहेका छन् तिनीहरु
बाघ पालेर छाला उद्योग सञ्चालन गर्ने दिवा–स्वप्न
र खेलिरहेका छन् त्यही जुत्ताले
सहिदका टाउकालाई भकुण्डो ।

हजुर जदौ !
म पुरानो मजदुर
जिन्दगीमा
टेकिएर जुत्तामुनि जति जुत्ता सिलाए पनि
सबै जुत्ता तिनीहरुकै खुट्टामा मिल्यो
जसले मलाई निरङ्कुश पदचापले टेके
जसले मलाई अछुत भनेर
जुत्तैजुत्ताले हिर्काएर घरबाट लखेटे
ईः हेर्नोस्, नेपालको नक्साजस्तो मेरो पाइताला
सियोभन्दा तीखो इतिहास बिझेको घाइते खुट्टा
सोभियत रुसजस्तो चिरा–चिरा हाड–छाला
हेर्नोस्, सिम्टाजस्तो सुख्खा–सुख्खा कुर्कुच्चा

म अब,
भाग्न सक्दिन योभन्दा प…र
टेक्न सक्दिन नाङ्गो खुट्टाले धारिलो हिउँ
भर्खरै मात्र डढेलो निभेको
मेरो स्वप्न यात्राको उकाली ओरालीमा
खाली पाइतालाले
कति कुल्चिउँ आगोको भुङ्ग्रो
कि यो मर्नेबेला
म मेरो सीप देखाउन चाहन्छु
एकजोर नयाँ जुत्ता सिलाउन चाहन्छु
त्यो एकजोर जुत्ता चाहिँ
म आफैँ लगाउन चाहन्छु
खोई कहाँ छ बादशाहको छाला ?
खोई कहाँ छ बादशाह ?
खोई कहाँ छ ? खोई कहाँ ? खोई ?