गण्डकी बोर्डिङमा मनपरी : उत्तरपुस्तिकामा केरमेट गरी विद्यार्थीकाे सिम्बोल नम्बर हेरफेर, नियुक्तिमा जालझेल

पोखरा । गण्डकी बोर्डिङ स्कुलबाट दीपेश ढकालले २०७८ सालमा कक्षा १२ को परीक्षा दिए । त्यतिबेला कोभिड १९ को त्रास जारी थियो । सोही त्रासका कारण ढकालले आफू पढ्ने स्कुल (होम सेन्टर)मा कक्षा १२ को परीक्षा दिने अवसर पाए । परीक्षा राम्रै दिएका दीपेशको नतिजा भने सोचेअनुरुप आएन । उनलाई आएको नतिजा चित्त बुझेन । उनी पुनः परीक्षादेखि रिचेक गर्ने अवस्थासम्म पुगे ।

उनले राष्ट्रिय परीक्षा बोर्डमै पुगेर आफ्नो उत्तरपुस्तिका हेरे । उत्तरपुस्तिका हेरेपछि उनलाई छाँगाबाट खसे जस्तो भयो । किनकि उनको सिम्बोल नम्बर (२४००००४६) भएको उत्तरपुस्तिका उनको थिएन । पछि खोज्दै जाँदा उनको उत्तरपुस्तिका त भेटियो । तर, उनले लेखेको सिम्बोल नम्बर मेटेर अरुकै सिम्बोल नम्बर उक्त उत्तरपुस्तिकामा देखियो । उनको सिम्बोल नम्बर मेटेर दीपज्वल श्रेष्ठको सिम्बोल नम्बर लेखिएको थियो । दीपज्वल गण्डकी बोर्डिङ स्कुलमा कार्यरत कर्मचारीका आफन्त थिए ।

दीपेशका परिवारले उत्तरपुस्तिका साटफेर गर्ने सोही समयमा परीक्षाको केन्द्राध्यक्ष बोर्डिङकै प्राचार्य वीरेन्द्र खड्का र सहायक केन्द्राध्यक्ष झपेन्द्र अधिकारीलाई कारबाही गर्न अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगमा उजुरी दिए । अख्तियारले पनि २०७९ वैशाख ४ गते उजुरीमा आवश्यक कारबाहीका लागि आयोगको सम्बन्धित महाशाखाबाट उच्च माध्यमिक शिक्षा परिषद्मा लेखी पठाउने निर्णयसमेत गरेको थियो । तर, उक्त घटनाका दोषीलाई अझै पनि कारबाही नभएको दीपेशको परिवार बताउँछ ।

‘हामीमाथि भएको अन्यायमाथि कारबाही हुनुपर्छ, पाँचै वर्षपछि भए पनि उनीहरुमाथि कारबाही हुनुपर्छ’, परिवारका एक सदस्यले भने । घटना बाहिरिएपछि सहायक केन्द्राध्यक्ष अधिकारी राजीनामा दिएर फरार भएका थिए ।

स्कुलका सहायक प्राचार्य कृष्णबहादुर थापाले उत्तरपुस्तिकामा कमजोरी भएको स्वीकार गरे । ‘त्यो विषयमा गल्ती चाहिँ भएकै हो । तर, गल्ती कसले गर्‍यो भन्नेबारे अझै थाहा पाउन सकिएन’, उनले भने, ‘परीक्षा बोर्डले समिति बनाएरै छानबिन गरेको हो । के प्रतिवेदन बुझायो, अख्तियारमा पनि यो विषय पुग्यो । कारबाही के भो भन्नेबारे केही थाहा भएन ।’

उत्तरपुस्तिका साटफेर स्कुलबाट नभएको तत्कालीन परीक्षाका केन्द्राध्यक्ष तथा स्कुलका प्राचार्य वीरेन्द्र खड्काले बताए । ‘विद्यार्थी नतिजामा गल्ती भएकै हो, गल्ती नभएको भए सच्चिएर आउने थिएन । तर, गल्ती स्कुलबाट भएको होइन, स्कुलबाट सबै प्रक्रिया पूरा गरेर सुरक्षित पठाएका हौं’, उनले भने ।

व्यवस्था लत्याएर आफ्नालाई नियुक्त

गण्डकी बोर्डिङले २०७८ असार १६ गते छात्रावास निरीक्षकको विज्ञापन खुलायो । पहिलो विज्ञापनमा होस्टेल अभिभावक भएको हुनुपर्ने उल्लेख गरेको थियो । केही दिनपछि सोही विज्ञापनमा सोही मिति राखेर पूर्व होस्टेल अभिभावक भए पनि हुने भन्ने उल्लेख गर्‍यो । अनुभवको तेस्रो नम्बरमा ५ देखि १० वर्ष असिस्टेन्ट होस्टेल अभिभावक भएको हुनुपर्ने उल्लेख छ ।

तर, प्राचार्य खड्काले छात्रावास निरीक्षकको रुपमा राजकुमार ढकाललाई नियुक्त गरे । ढकाल तत्कालीन समयमा न होस्टेल अभिभावक नै थिए न त ५ देखि १० वर्ष असिस्टेन्ट होस्टेल अभिभावक नै भएका थिए ।

स्कुलका शिक्षक तथा कर्मचारीले पनि प्राचार्यले विनियमविपरीत काम गरेकोमा असन्तुष्टि जनाएका थिए । सहायक प्राचार्य कृष्णबहादुर थापाले त्यसअघि स्कुलका आन्तरिक पदपूर्ति बढुवाका आधारमा हुने गरेको बताए ।

‘यसअघि पदपूर्ति बढुवाका आधारमा हुन्थ्यो, छात्रावास निरीक्षकको विषयमा प्राचार्यज्यूले के सोचेर गर्नुभएको हो । उहाँलाई नै थाहा होला’, उनले भने ।

स्कुलका तत्कालीन सहायक प्राचार्य यज्ञराज शर्माले प्राचार्यको कदममा अवरोध नगरेको प्रतिक्रिया दिए । उनले भने, ‘परम्परागत रुपमा वरिष्ठताका आधारमा नियुक्त गर्ने व्यवस्था थियो । तर, प्राचार्यले विज्ञापन खोलेर प्रतिस्पर्धा गराएर लिन्छु भन्दा हामीले नगर्नुस् भन्न पनि मिलेन ।’

प्राचार्य खड्काले योग्यता र प्रतिस्पर्धाका आधारमा छात्रावास निरीक्षक नियुक्ति गरिएको प्रतिक्रिया दिए । उनी भन्छन्, ‘त्यो बेला म आएको धेरै पनि भएको थिएन, सहायक प्राचार्यसँग सल्लाह गरेर अगाडि बढेको थिएँ, ५ जनाको आवेदन आएको थियो, त्योमध्ये प्रिजेन्टेसन गरेर उत्कृष्टलाई छानेका हौं ।’

विनियम मिचेर प्राचार्यले होस्टेल निरीक्षक पदको लागि विज्ञापन निकाली उक्त नियुक्ति गरेको र प्राचार्यको आगमनपछि स्कुलमा बेथिति बढेको भन्दै गणित विभागका प्रमुख केशव उपाध्यायले विद्यालय व्यवस्थापन समिति र एसएमटीलाई विरोधपत्र बुझाए । विद्यालयको भूपू विद्यार्थी संगठनका सबैजसो शाखाका पदाधिकारीहरुलाई पनि उनले विरोधपत्र पठाए । त्यसपछि उनी २०७८ मंसिर ४ गतेदेखि चार महिना प्रत्येक शनिबार बिहान ७ देखि बेलुकी ४ बजेसम्म विद्यालयको गेटसामु अनसन बसेका थिए ।

२०७८ चैत १२ गते विद्यालय र स्थानीय नवआदर्श सामुदायिक विकास समाजबीच ५ बुँदे सम्झौता भयो । सोही सम्झौताको बुँदा नम्बर १ मा अनसनरत उपाध्यायको अनसन अन्त्य गर्ने र छात्रावास निरीक्षक राजकुमार ढकाललाई जिम्मेवारीबाट फिर्ता बोलाउने उल्लेख गरिएको थियो । सम्झौताअनुसार उपाध्यायले अनसन त तोडे तर, छात्रावास निरीक्षक ढकालले अघोषित रुपमा जिम्मेवारी पाइराखे ।

त्यसबीचमा शिक्षक उपाध्यायलाई छात्रावास निरीक्षक बन्न प्रस्ताव गरिएको थियो । तर, शिक्षक उपाध्यायले उक्त प्रस्ताव अस्वीकार गरेका थिए । २०७९ साउन ६ गते बसेको विद्यालय व्यवस्थापन समितिको बैठकले ढकाललाई छात्रावास निरीक्षकमा पुनः नियुक्त गर्‍यो ।

निर्णय भएको १ वर्ष ३ महिनासम्म पनि कार्यान्वयन नभएको भन्दै शिक्षक उपाध्यायले असार १६ गतेदेखि पहिलो चरणमा पुनः बिहान ७ बजेदेखि २४ घण्टे सत्याग्रह गर्ने घोषणा गरेका छन् ।