राष्ट्रसंघको ‘समिट अफ द फ्युचर’- नेपाली युवाहरुकाे लागि सुनौलो अवसर

सेप्टेम्बर २० देखि २३ सम्म संयुक्त राष्ट्रसंघको मुख्यालयमा ‘समिट अफ द फ्युचर’ आयोजना भएको थियो । संयुक्त राष्ट्रसंघको सदस्य राष्ट्रहरुको सहभागितामा भएको उक्त समिटमा नेपालको प्रतिनिधित्व प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले गर्नुभएको थियो । यस कार्यक्रममा नेपाल युवा परिषद्को प्रतिनिधित्व गर्दै र सम्पूर्ण आर्थिक तथा अन्य व्यवस्थापन आफैंले गरी ‘समिट अफ द फ्युचर २०२४’ मा सहभागिता जनाएको थिएँ र धेरै नयाँ ज्ञान र विभिन्न देशका युवाहरुसँग पनि भेट्ने अवसर मिल्यो ।

विभिन्न देशहरुमा धेरै सम्मेलन तथा तालिममा सहभागी भएँ, तर संयुक्त राष्ट्रसंघको मुख्यालयमा आयोजित समिट अफ द फ्युचरमा सहभागी हुँदा पहिले कस्तो कस्तो लाग्यो । बोल्ने वक्ताहरु उमेरले मभन्दा सानोदेखि ज्ञानले परिपक्वसम्मका थिए । उनीहरुले भविष्यप्रति देखाएको चिन्ता र चासोका साथै जलवायु परिवर्तन, डिजिटल र ‘इनोभेसन’का विषयमा निकै ठूलो चासो र चिन्ता दिएको पाएँ । यसतर्फ हाम्रो संगठन अनेरास्ववियु र नेपाल सरकारले पनि चासो दिनुपर्दछ । भविष्यप्रति यी विषयहरुलाई चासो र चिन्ताका साथ हेरिनुपर्ने रहेछ भन्ने कुरामा म आफू चाहिं स्पष्ट भएँ ।

विशेषगरी ‘प्याक्ट फर दि फ्युचर’, ‘ग्लोबल डिजिटल कम्प्याक्ट’, ‘सेक्युरिटी काउन्सिल रिफर्म’, जलवायु परितर्वन र दिगो विकास तथा डेब्ट एण्ड फाइनान्स रिर्फमको वरिपरि रहेर ‘समिट अफ द फ्युचर’ आयोजना गरिएको थियो । जहाँ सदस्य राष्ट्रहरुको तर्फबाट हरेक देशका प्रमुख वा प्रतिनिधिले उक्त कार्यक्रममा सहभागिता जनाएका थिए ।

‘समिट अफ द फ्युचर’ सेप्टेम्बर २२ र २३ मा हुनुभन्दा अगाडि ‘समिट अफ द फ्युचर एक्सन डेस’ आयोजना भएको थियो । जहाँ विभिन्न देशहरुबाट युवा, विद्यार्थी, सामाजिक अभियन्ता र सरोकारवाला निकायहरुको सक्रिय सहभागिता थियो । सबैको सक्रिय सहभागिता भएको समिटका वक्ताहरुले विश्वको चिन्ताका विषयहरु जस्तैः जलवायु परिवर्तन, ग्लोबल डिजिटल कम्प्याक्टका विषयहरुलाई कार्यान्वयन र आगामी दिनहरुमा थप सक्रियाताका साथ स्थानीयकरण गर्न जोड दिएका थिए । विभिन्न समुदाय र उमेर समूहका व्यक्तिहरुको विषयमा पनि जोडका साथ आवाज बुलन्द पारेका थिए । त्यसमा पनि युवालाई अझ बढी प्राथमिकतामा राखी वक्ताहरुले आफ्नो धारणा राखेको देख्दा हामी नेपाली युवाहरुले त्यति धेरै अवसर प्राप्त नगरेको हो कि भन्ने पाएँ । अन्य देशका युवाहरुको तुलनामा हाम्रो देशका युवाहरुको प्रतिनिधित्व अत्यन्तै न्यून पाउनुले पनि राज्यले आगामी दिनहरुमा यस्ता फोरमहरुमा बढीभन्दा बढी नेपाली युवाहरुलाई सहभागी गराउनेतर्फ सरकारको ध्यान जानु आवश्यक छ ।

सबैको सक्रिय सहभागिता भएको समिटका वक्ताहरुले विश्वको चिन्ताका विषयहरु जस्तैः जलवायु परिवर्तन, ग्लोबल डिजिटल कम्प्याक्टका विषयहरुलाई कार्यान्वयन र आगामी दिनहरुमा थप सक्रियाताका साथ स्थानीयकरण गर्न जोड दिएका थिए । विभिन्न समुदाय र उमेर समूहका व्यक्तिहरुको विषयमा पनि जोडका साथ आवाज बुलन्द पारेका थिए ।

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओेलीले संयुक्त राष्ट्रसङ्घको ७९औं महासभाअन्तर्गत अमेरिकाको न्युयोर्कस्थित राष्ट्रसङ्घको मुख्यालयमा आयोजित ‘समिट अफ द फ्युचर’को अन्तरक्रियात्मक सत्रलाई अध्यक्षता गरेका थिए । महासभाको उक्त समिटको उद्घाटनसत्रमा भाग लिएपछि प्रधानमन्त्री ओलीले राष्ट्रसङ्घको मुख्यालयस्थित ट्रस्टी काउन्सिलमा आयोजित छलफल सत्रको अध्यक्षता गरी त्यस सत्रमा दिगो विकासका लक्ष्यको कार्यान्वयन अवस्था, चुनौती र भावी बाटोबारे सदस्य राष्ट्रका सम्बन्धित मन्त्री र प्रतिनिधिले आफ्ना धारणा राखेका थिए ।

राष्ट्रसङ्घका महासचिव एन्टेनियो गुटेरेसले महासभाको ‘समिट अफ द फ्युचर’ लाई सम्बोधन गरेको समयमा प्रधानमन्त्री ओलीसहित नेपाली प्रतिनिधिमण्डलले महासभामा भाग लिएको थियो । प्रधानमन्त्री ओलीले समिटलाई सम्बोधन गरी विभिन्न देशका प्रधानमन्त्री र समकक्षीसँग साइडलाइन भेटवार्ता गर्नुभएको थियो । साथै अमेरिकाका लब्ध प्रतिष्ठित विश्वविद्यालयमा समेत अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा सहभागी भई विशेष सम्बोधन गर्नाुभएको थियो । त्यस अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा सहभागी विद्यार्थीहरुले नेपाल र नेपालको पर्यटकीय गन्तव्यका विषयमा विशेष चाखो राखेका थिए ।

प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले सम्बोधनको क्रममा उनले अल्प विकसित मुलुकका समूहहरुको साझा समस्याका रुपमा रहेको गरिबी निवारणका लागि उत्पादन वृद्धि गरी औद्योगीकरण गरिनुपर्नेमा जोड दिनभयो । प्रधानमन्त्री ओलीले कार्बन उत्सर्जनका कारण अल्पविकासित मुलुकहरु प्रभावित हुँदै आएकाले यसप्रति गम्भीर भई विकसित मुलुकले क्षतिपूर्ति कोषमा लगानी बढाउनुपर्ने उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले लाखौं बालबालिका पढ्ने र खाने अधिकारबाट वञ्चित भएको अवस्थामा साझा प्रयासको खाँचो औंल्याउँदै गरिबी निवारणमा जोड दिनुभयो ।

महासभामा परराष्ट्रमन्त्री डा. आरजु राणा देउवा, प्रधानमन्त्रीका मुख्य सल्लाहकार विष्णुप्रसाद रिमाल, परराष्ट्र मन्त्रालयका सचिव सेवा लम्साल, संयुक्त राष्ट्रसङ्घका लागि नेपाली स्थायी नियोगका प्रतिनिधि (राजदूत) लोकबहादुर थापालगायत सहभागी भएका थिए । ‘समिट अफ द फ्युचर’ सम्पन्न भएपश्चात प्रधानमन्त्री ओली हावर्ड विश्वविद्यालय, केनेडी स्कुल अफ पोलिटिक्स र एमआईटीले संयुक्त रुपमा आयोजना गरेको अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा सहभागी हुनुभयो । कार्यक्रममा नेपाललगायतका विभिन्न देशका विद्यार्थीहरुको सवाल र प्रधानमन्त्री ओलीको जवाफ कार्यक्रम नजिकबाट हेर्ने मौका मिलेको थियो ।

प्रधानमन्त्री ओलीले कार्बन उत्सर्जनका कारण अल्पविकासित मुलुकहरु प्रभावित हुँदै आएकाले यसप्रति गम्भीर भई विकसित मुलुकले क्षतिपूर्ति कोषमा लगानी बढाउनुपर्ने उल्लेख गर्नुभयो । उहाँले लाखौं बालबालिका पढ्ने र खाने अधिकारबाट वञ्चित भएको अवस्थामा साझा प्रयासको खाँचो औंल्याउँदै गरिबी निवारणमा जोड दिनुभयो ।

बाल्टिमोर एसोसियसन अफ नेपलिज इन अमेरिका (बाना), नेपाल अमेरिका पत्रकार संघ (नेजा), प्रवासी नेपाली मञ्च अमेरिका तथा ओहायो, न्यूयोर्क, टेक्सासलगायतका राज्य कमिटीका साथीहरु र नेपाली समाज टेक्सासले आयोजना गरेको भेटघाट तथा अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा सहभागी भई कर्मथलो अमेरिका बनाई विभिन्न पेशा व्यवसायमा आवद्ध नेपालीहरुसँगको भेटघाटले मलाई थप हौसला मिल्यो । उनीहरुको नेपाल र नेपालीप्रतिको माया र सद्भाव उच्चस्तरीय थियो, जुन कुराले भौतिक रुपमा ‘जहाँ भए पनि यो मन त नेपाली नै हो’ भन्ने कुराको चरितार्थ गर्‍यो ।

अमेरिकाको क्लिभल्यान्ड आर्ट म्युजियममा अवलोकन गरी नेपालका स्रोत नखुलेका निकै वर्ष पुरानो उमा गणेश, बज्रबाराही गणेश र रोयल फिमेलको डोनर तथा विदेशी फन्डबाट प्राप्त भनी उल्लेखित मञ्जुश्रीका मूर्तिहरूले गहिरो प्रभाव पार्‍यो, केही वर्षअघि न्यूयोर्कको मेट्रोपोलिटन म्युजियममा ७०० वर्ष पुरानो बुद्धको मूर्ति फिर्ता गरिएको थाहा पाउँदा हर्ष लाग्यो । यी मूर्तिहरू यदि हराइएका नेपाली सम्पदा हुन् भने पुरातत्त्व विभागले तुरुन्त खोज अनुसन्धान गर्नु आवश्यक छ र यसको थालनीको लागि नेपाल सरकारलाई अपिलसमेत गर्दछु ।

अमेरिका बसाइ र घुमघामको क्रममा अखिलका अग्रज तथा पुराना साथीहरुसँग समेत भेटघाट भयो र संगठनको विषयमा समेत विभिन्न दृष्टिकोणबाट छलफल गरियो र डायस्पोराको समस्या समाधानका लागि समेत अगाडिका कदमहरुको विषयमा वैचारिक छलफल गरी उहाँहरुले उठान गरेको विषयमा राज्य गम्भीर भई सम्बोधन गर्नसके नेपाल र नेपालीको माया र व्यवसायिक गाँठो अझै प्रगाढ बन्ने थियो भन्ने कुरामा म विश्वस्त छु र प्रधानमन्त्री केपी ओलीलाई यस विषयमा जानकारीसमेत गराइसकेको छु ।

‘समिट अफ द फ्युचर’ मा पर्शुराम नगरपालिकाका मेयर भरत जोशी, काठमाडौं महानगरपालिकाकी उपमेयर सुनिता डंगोल र एमालेका युवा नेता अब्दुस मियाँले सहभागिता जनाउनुभएको थियो । विभिन्न पत्रकार, सामाजिक अभियान्ताहरु, विकास साझेदारका प्रतिनिधिहरुलगायत सरोकारवाला निकायका प्रतिनिधिहरुसमेत नेपालबाट प्रतिनिधित्व गर्दै समिटमा सहभागिता जनाएका थिए ।

आगामी दिनहरुमा संयुक्त राष्ट्रसंघले आयोजना गर्ने विभिन्न कार्यक्रममा नेपालका युवाहरुलाई सहभागिताको लागि विशेष पहल गर्नुपर्ने र यस्ता कार्यक्रमहरुमा सहभागी भई आएका व्यक्तिहरुलाई राज्यले बोलाई अन्य युवाहरुमाझ सिकाइ तथा अनुभव साटासाट गराउने वातावरण तयार गर्न अनुरोध छ, जसले गर्दा अन्य नेपाली युवाहरुले समेत भविष्यमा यो र यस्ता खालका कार्यक्रममा सक्रियताका साथ सहभागिता जनाउन सकून् ।