उपचुनावको नतिजाले माओवादी उत्साहित- कांग्रेस र एमालेको कति अपेक्षित ?

काठमाडौं । स्थानीय तहमा रिक्त ४२ पदका लागि भएको उपनिर्वाचनको नतिजा आउने क्रम अन्तिम चरणमा पुगेको छ । निर्वाचन भएको ४१ मध्ये अहिलेसम्म ३७ पदको परिणाम आइसकेको छ ।

अब कीर्तिपुर नगरपालिकाको मेयर, गौरीशंकर गाउँपालिका उपाध्यक्ष, पुथाउत्तरगंगा गाउँपालिका उपाध्यक्ष र बेलका नगरपालिका वडाध्यक्षको मतपरिणाम आउन बाँकी छ । पछिल्लो नतिजाअनुसार कीर्तिपुरको मेयरमा कांग्रेसले अग्रता लिइरहेको छ भने पुथा उत्तरगंगामा माओवादी अगाडि छ ।

कांग्रेसले सबैभन्दा बढी १६ वटा वडाध्यक्ष जितेर अग्रता बनाएको छ । कांग्रेसले जितेका १९ वडाध्यक्ष रिक्त भएका थियो। यो निर्वाचनबाट कांग्रेसले यसअघि जितेको २ गाउँपालिका अध्यक्ष, एक उपाध्यक्ष र एक उपमेयर भने गुमाएको छ ।

कांग्रेसका केन्द्रीय कार्यालयका मुख्यसचिव कृष्णप्रसाद पौडेल उपनिर्वाचनको नतिजाबाट पूर्ण सन्तुष्ट नभएको बताए ।

उनले भने, ‘४४ मध्ये २१/२२ क्षेत्रमा जित्ने स्थिति थियो, कतिपय हामीले जितेका ठाउँमा हारेका छौं, कतिपय हारेका ठाउँमा जितेका छौं । पहिला गठबन्धन पनि थियो, अहिले कांग्रेस एक्लै लड्दा पनि करिब ६० प्रतिशत हाम्रो पक्षमा जित आएको छ । यो निर्वाचनको नतिजाले चुनाव भएको ५० प्रतिशत कांग्रेसले जित्ने संकेत देखिएको छ । यसलाई सकारात्मक रुपमा लिएका छौं । हामीले ७० प्रतिशत जित आफ्नो पक्षमा पर्छौँ भन्ने थियो । हामी पूर्णरूपमा सन्तुष्ट छैन ।’

उनले एक्लाएक्लै लड्दा ०८४ को निर्वाचनमा कांग्रेसले एकल बहुमत ल्याउनसक्ने आधार देखिएको दाबी गरे ।

उनले थपे, ‘हामीले संगठनमा ध्यान दिनुपर्ने पनि देखिएको छ । तर, एक्लै प्रतिस्पर्धा गर्दा ०८४ को निर्वाचनमा कांग्रेसले बहुमत ल्याउँछ भन्ने लक्ष्य देखिएको छ । काठमाडौं महानगरपालिका १६ हामीले जितेको ठाउँम हारेका छौं । काठमाडौंको नतिजाले हामी सुध्रिनुपर्छ भन्ने देखाएको पनि छ । आम नागरिकमा ठूला पार्टीहरूबारे पार्न खोजिएको नकारात्मक भाष्य चिर्नुपर्ने देखिएको छ ।’

उनले अब कांग्रेस आफ्नो संगठनलाई अझै चुस्त पारेर युवाहरूलाई पार्टीप्रति आकर्षण गराउने योजनाका साथ अघि बढ्नुपर्ने बताए ।

सत्तारुढ अर्को दल नेकपा एमालेले दाबी गरेअनुसार यो उपनिर्वाचनबाट अपेक्षित मत निकाल्न सकेन । एमालेले उपनिर्वाचन हुने ४४ क्षेत्रमध्ये कीर्तिपुर मेयर, काठमाडौं १६ देखि बहुमत क्षेत्रमा जित्ने दाबी गरेको थियो ।

एमालेले एउटा गाउँपालिका अध्यक्ष र एक उपाध्यक्ष बोनस जित निकाल्दा केही वडा गुमाएको छ । अध्यक्ष र उपाध्यक्ष एक एक पद थप्दा वडातर्फ भने एमालेले अपेक्षित नतिजा निकाल्न सकेको छैन ।

एमालेका सचिव गोकर्ण विष्टले सीट संख्याको आधारमा उपनिर्वाचनको नतिजाबारे विश्लेषण गर्न नहुने तर्क गर्छन् ।

उनी भन्छन्, ‘अहिलेसम्म निर्वाचनमा परिणाम आएको क्षेत्रको सीट संख्या हेरेरमात्रै हुँदैन । खसेको मतको कति पार्टीलाई कति प्राप्त भएको छ भन्ने अध्ययन गरेर मात्रै पार्टीले विश्लेषण गर्छ ।’

दुई ठूला दल कांग्रेस र एमाले मिलेर सरकार बनाएपछि विपक्षी कित्तामा पुगेको माओवादी केन्द्र भने यो निर्वाचनको नतिजाले हौसिएको छ ।

आधार इलाका मानिने रोल्पा, रुकुम र जाजरकोटका केही वडा गुमाएको माओवादीले कांग्रेसको गढ मानिने मोरङको ग्रामथान गाउँपालिका अध्यक्ष जितेको छ ।

त्यस्तै जाजरकोटको नलगाढ नगरपालिका उपमेयर पनि जितेको छ । माओवादीले यसअघि कांग्रेस र एमालेले जितेका केही वडामा जित निकालेर ६ वडाध्यक्ष सहित अहिलेसम्मको परिणाममा एमालेभन्दा एक वडा बढी जितेको छ ।

माओवादी केन्द्रका उपाध्यक्ष तथा प्रवक्ता अग्निप्रसाद सापकोटाले यो निर्वाचनलाई समग्रमा हेर्दा माओवादीको उकालो यात्रा सुरू भएको देखाएको बताए ।

उनले भने, ‘यो निर्वाचनले राम्रो संकेत देखिएको समग्रमा हेर्दा, हाम्रो विस्तारै उकालो यात्रा सुरू भएको यो परिणामले देखिएको छ। हामी ४४ क्षेत्रमा उपनिर्वाचनको अन्तिम नतिजा आउँदासम्म दोस्रो हुने त सुनिश्चित भइसक्यो ।’

एक्लै लड्दाखेरी माओवादीले धेरै जित्नसक्ने देखिएको सुनाए ।

उनले भने, ‘एक्लै लड्दा आफ्नो विचार नीति, सिद्धान्त, कार्यक्रम लैजानपाउँछौं। त्यसले जनताप्रति माओवादीप्रति आकर्षण बढेको देखिएको छ ।’

प्रतिनिधिसभाको चौथो ठूला दल रास्वपाले काठमाडौं महानरपालिका-१६ को वडाध्यक्ष जितेर स्थानीय तहमा आफ्नो पहिलो उपस्थिती देखाएको छ । त्यहाँ रास्वपाकी रोजिना श्रेष्ठले विजयी भइन् । काठमाडौंमा बाहेक रास्वपाले उम्मेदवारी दिएको अन्य क्षेत्रको उपस्थिति भने कमजोर छ ।

यस्तै, उपनिर्वाचन भएको अधिकांश क्षेत्रमा उम्मेदवारी दिएको राष्ट्रिय प्रजातन्त्र पार्टीले पनि अपेक्षित मत ल्याउन सकेन । राप्रपाले जित्न नसके पनि सम्मानजक मत ल्याउने दाबी गर्दै आएको थियो ।

राप्रपाका प्रवक्ता मोहन श्रेष्ठले जनताले फेरि पनि असफल दलहरूलाई छनौट गरेको भन्दै निर्वाचन नजितेपनि राजनीति नहारेको बताए ।

उनले भनेका छन्, ‘स्थानीय तहको अघिल्लो निर्वाचनमा अहिले उपनिर्वाचन भएको अधिकांश स्थानमा राप्रपाका उमेदवार समेत थिएनन्, यसपटक सबै ठाउँमा उमेदवार खडा गर्नु, अनेकौं प्रतिकूलताका बाबजुद विगतमा उमेदवारी भएको अधिकांश ठाउँमा यसपटक मत बढाउनु सकारात्मक छ । अहिले प्राप्त परिणाम आलोचक र ईर्ष्यालुलाई त आलोचनाको विषय बन्नसक्छ तर परिणाम अपेक्षित नभए पनि लगभग हाम्रो सर्वेक्षण र अनुमानको वरिपरि नै छ ।’

निर्वाचनको परिणामले निराश र विचलित नभई राप्रपाको गुणात्मक रुपान्तरण र आगामी निर्वाचनको तयारीमा लाग्ने बताए । राप्रपाले अवलम्बन गरेको नीति र मार्गचित्र बाहेक अर्को बाटोबाट देशको भविष्य सुरक्षित नभएको जिकिर गरे ।

यस्तै, माधव नेपाल नेतृत्वको नेकपा एकीकृत समाजवादीले पनि रौतहटको गढीमाई नरपालिका रौतहटमा एउटा वडाध्यक्ष जितेर बिउ जोगाएको छ । जसपा नेपालले सप्तरीको डाक्नेश्वरी १ र ४ को गरी दुई वडाध्यक्ष जितेको छ ।

नेमकिपाले कालिकोटको तिलागुफा ४ मा एउटा वडाध्यक्ष जित्न सफल हुँदा झापा कन्काई ६ स्वतन्त्र उम्मेदवार लक्ष्मीप्रसाद ओलीले जिते । यो उपनिर्वाचनमा २६ पद कांग्रेस, एमाले र माओवादी ८/८, जसपा नेपाल र स्वतन्त्र उम्मेदवारले जितेको एक-एक सीटमा दलहरूको शक्ति परीक्षण भएको थियो ।